Şəriyyət (ər. شريعة) sözü, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində sadəcə "bədiilik, ahənglilik, gözəllik, emosionallıq" kimi izah olunsa da, daha geniş və dəqiq bir şəkildə təhlil edilməlidir. Əslində, "şəriyyət" termini ərəb dilindən gəlir və əsas mənası "aydın yol", "səhih yol", "dəqiq yol"dur. Bu yol, Allah tərəfindən insanlara göstərilən, düzgün həyat tərzinin qaydaları və əxlaqi prinsipləri ilə bağlıdır. İslam kontekstində "şəriyyət" dini hüquq sistemini, Allahın insanlara göstərdiyi əmrləri, qadağaları və tövsiyələri özündə əks etdirir. Lakin bu məna, musiqi və sənət kontekstində istifadə olunan mənaya tamamilə ziddir.
Musiqi və ədəbiyyatda istifadə olunan "şəriyyət" sözü, ərəb dilinin geniş mənalılığını əks etdirən bir metafora kimi qəbul edilməlidir. Bu kontekstdə "şəriyyət" əsərin gözəllik, ahənglilik, emosionallıq və sənətkarlıq keyfiyyətlərini, ifaçının əsəri necə təqdim etməsini, yəni ifaçı və əsər arasında yaranan ahəngdarlığı ifadə edir. Yəni ifaçının əsəri "dəqiq yolla", "aydın şəkildə", tam mənası ilə və bütün bədii imkanlarından istifadə edərək təqdim etməsidir. Bu mənada "şəriyyət" yalnız estetik keyfiyyətləri deyil, həm də əsərin düzgün, tam və bədii ifadəsini ehtiva edir.
Fərqli cümlələrdə istifadəsi:
- "İfaçı əsəri yüksək şeriyyətlə ifa etdi." - Bu cümlədə şəriyyət, ifanın mükəmməl, ahəngdar və emosional olduğunu bildirir.
- "Şairin şeirində şeriyyət hiss olunur." - Bu cümlədə şeriyyət, şeirin bədii keyfiyyətlərini, ahəngini və gözəlliyini ifadə edir.
- "Musiqinin şeriyyəti hər kəsi valeh etdi." - Bu cümlədə isə şeriyyət musiqinin bədii gözəllik və ahəngdarlığını ifadə edir.
Beləliklə, "şəriyyət" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir. Dini kontekstdə dini hüquq sistemini, sənət kontekstində isə əsərin bədii mükəmməlliyini, ifaçının bacarığını və əsərlə ifaçı arasında harmoniyanı ifadə edir. İki anlam arasında semantik oxşarlıq, "aydın yol" və ya "düzgün yol" anlayışından irəli gəlir. Sənətkar əsəri "şəriyyət"ə uyğun ifa etməklə əsərin bütün bədii potensialını açıqlayır.