Şeş-beş (ərəb. شش – altı + beş – beş) – nərd oyununun Azərbaycan türkcəsindəki adlarından biridir. Lüğətlərdə sadəcə "nərd oyununun başqa bir adı" kimi qeyd olunsa da, daha ətraflı izahı belədir: "Şeş-beş" termini, nərd oyununda istifadə olunan zərrələrin sayına istinadən yaranmışdır. Oyunun ənənəvi olaraq iki oyunçu tərəfindən oynanılması və hər oyunçunun 15 zərrəyə (altı ədəd beş zərrə) malik olması, adın etimologiyasının əsasını təşkil edir. Beləliklə, "altı beş" deyimi hər bir oyunçunun sahib olduğu zərrə sayını ifadə edir və metaforik olaraq nərd oyununun özünə də aid edilir.
İstifadə nümunələri:
"Gəl bir şeş-beş oynayaq." - Bu cümlədə "şeş-beş" nərd oyununu bildirir və təklif etmə mənası daşıyır. Söhbət əsasən oyunun özündən gedir.
"...kişi oturub şe..." - Bu qırxılmış cümlədə "şe" sözünün "şeş-beş"in qısaltılmış forması olaraq nəzərdə tutulması ehtimalı var. Burada kontekstdən asılı olaraq həm nərd oyununun, həm də onunla bağlı hər hansı bir məqamın (məs., nərd oynamaq üçün ayrılmış yer) ifadə olunduğunu fərz etmək olar. Tam cümlənin olması daha dəqiq təfsir üçün vacibdir.
Qeyd: "Şeş-beş" termini, əsasən Azərbaycanın şimal-qərb bölgələrində yayılmışdır və dialektal bir ifadə ola bilər. Digər bölgələrdə nərd oyununa istinadən başqa adlar da istifadə oluna bilər.