Şəffaflaşmaq fellinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "şəffaf olmaq"dan daha geniş və çoxşaxəlidir. Lüğətlərdəki qısa izah, sözün əhatə etdiyi bütün mənaları tam əks etdirmir. Əslində, "şəffaflaşmaq" bir neçə kontekstdə istifadə oluna bilər və hər kontekstdə bir qədər fərqli məna kəsb edər.
Birinci məna, həqiqətən də, fiziki şəffaflığın artmasıdır. Məsələn, "Suyun temperaturu artdıqca, buz şəffaflaşır" cümləsində olduğu kimi. Bu halda, cismin içindən işığın keçməsinin asanlaşması nəzərdə tutulur.
İkinci məna isə daha metaforikdir. Bu mənada, "şəffaflaşmaq" bir şeyin aydınlaşması, anlaşılmasının asanlaşması, gizlinlikdən çıxması deməkdir. Məsələn, "Vəziyyət getdikcə şəffaflaşdı və bütün həqiqət ortaya çıxdı" cümləsində olduğu kimi. Burada, əvvəl qaranlıq və qeyri-müəyyən olan bir vəziyyətin, açıq və dəqiq hal alması nəzərdə tutulur. Bu mənada, "açılmaq", "aydınlaşmaq" və "açıq-aşkar olmaq" sinonimləri kimi istifadə oluna bilər.
Üçüncü məna, insan davranışları ilə bağlıdır. "O, öz niyyətlərini şəffaflaşdırmaq üçün açıq danışdı" cümləsində olduğu kimi. Burada, şəxs öz davranışlarını, niyyətlərini və ya fikirlərini başqalarına aydın və anlaşıqlı şəkildə təqdim etmək mənası vardır. Bu mənada "samiyyətli olmaq", "düzgün olmaq" kimi ifadələrlə sinonimdir.
Etimoloji baxımdan, "şəffaflaşmaq" feli "şəffaf" sifəti ilə "-laşmaq" əlavəsindən əmələ gəlmişdir. "-laşmaq" əlavəsi bir keyfiyyətin artması və ya əldə olunmasını bildirir. Beləliklə, "şəffaflaşmaq" şəffaf olma keyfiyyətinin əldə olunması və ya artması mənasını verir.
Yekun olaraq, "şəffaflaşmaq" felinin mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişsə də, əsasında fiziki və ya metaforik aydınlaşma, açıq olma və anlaşılırlığın artması yatır. Lüğətlərdəki qısa izah, sözün çoxcəhətli mənalarını tam əks etdirmədiyi üçün, bu izah daha geniş və dəqiq məlumat verir.