Şəhərcik sözü Azərbaycan dilində kiçik ölçülü, lakin müəyyən dərəcədə inkişaf etmiş yaşayış məntəqəsini bildirir. Lüğətlərdə verilən məna təsvirinin daha geniş və dəqiq şəkildə izahı aşağıdakı kimidir:
1. Coğrafi Məna: Şəhərcik, inzibati baxımdan şəhər statusuna malik olmaya bilən, lakin əhalisinin sayı, infrastrukturunun inkişaf səviyyəsi və iqtisadi fəaliyyətinin müxtəlifliyi ilə kənddən fərqlənən, şəhərə nisbətən isə daha kiçik ölçülü yaşayış məntəqəsidir. Şəhərciyin özünün müəyyən idarəetmə orqanları, yerli ticarət mərkəzləri, məktəbləri və digər sosial infrastruktur obyektləri ola bilər. Həmçinin, ətraf kəndləri özünə cəlb edən regional bir mərkəz funksiyasını da yerinə yetirə bilər. Bəzi hallarda, şəhərcik tarixi, mədəni və ya memarlıq baxımından əhəmiyyətli ola bilər.
2. Metaforik Məna: Şəhərcik termini, coğrafi mənada istifadə olunmayan hallarda da işlədilir. Bu zaman, müəyyən məqsədə xidmət edən bir sıra binaların və ya qurğuların yığcam qrupunu ifadə edir. Məsələn, "fəhlə şəhərciyi", "dənizkənarı şəhərciyi", "sənaye şəhərciyi" kimi ifadələr işçi qəsəbələri, istirahət mərkəzləri və ya sənaye müəssisələrinin ətrafındakı yaşayış zonalarını ifadə edir. Bu mənada, əsas fokus coğrafi ölçüdən daha çox funksiya və məqsədə yönəlir. Burada "şəhərcik" sözü, bu qurğuların təşkilati vahidliyinə, bir-birinə yaxınlığına və ümumi məqsədə yönəlməsinə işarə edir. Beləliklə, bu, funksional bir təsnifatdır, coğrafi təsnifat deyil.
Sözün etimologiyası: "Şəhərcik" sözü "şəhər" sözündən törəmişdir və "-cik" əlavəsinin mənasını əks etdirir. "-cik" əlavəsi kiçik ölçüdə və ya az miqdarda olanı bildirir. Yəni, "şəhərcik" "kiçik şəhər" mənasını verir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Qədim şəhərciyin tarixi abidələri turistləri cəlb edir.
- Yeni sənaye şəhərciyi yüzlərlə iş yeri yaradacaq.
- Kəndin yaxınlığında kiçik bir şəhərcik əmələ gəlmişdi.
- O, uşaqlığını dənizkənarı şəhərcikdə keçirmişdi.
- Fəhlə şəhərciyi fabrikə yaxın yerləşirdi.