izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şəhvətpərəst sifəti ərəb mənşəli "şəhvət" (şəhvət, istək, ehtiras, xüsusilə cinsi istək) və fars mənşəli "pərəst" (pərəstiş edən, sevən, aşiq olan) sözlərindən düzəlib. Sözün leksik mənası "şəhvətə, cinsi ehtirasa düşkün olan, şəhvətin qulu olan" deməkdir. Lüğətlərdə sadəcə "şəhvət düşkünü" kimi izah olunsa da, bu izah tam əhatəli deyil. Çünki "şəhvətpərəstlik" yalnız cinsi ehtirasa məhdudlaşmır; hər hansı bir güclü istək və ehtirasa, həddindən artıq bağlılığa da şamil oluna bilər. Məsələn, bir şəxs pul, hakimiyyət və ya şöhrətə həddindən artıq bağlıdırsa, onu da müəyyən mənada "şəhvətpərəst" adlandırmaq olar. Lakin bu halda kontekstdən asılı olaraq, mənanın dəqiqləşdirilməsinə ehtiyac duyulur.

Şəhvətpərəstlik, insanın dəyər sistemindəki pozğunluq, özünü nəzarətdən çıxarması və qısa müddətli məmnuniyyətlərə həddən artıq önəm verməsi ilə səciyyələnir. Bu, həm fərdi, həm də sosial problemlərə səbəb ola bilər. Sözün istifadə sahəsi ədəbiyyatda, ictimai-siyasi yazılarda və gündəlik danışıq dilində genişdir. Kontekstdən asılı olaraq, ironik, tənqidi və ya sadəcə təsviri mənada istifadə oluna bilər.

Misal üçün: "O, özünün şəhvətpərəst davranışları ilə hamını dəli edirdi." bu cümlədə şəhvətpərəstlik cinsi ehtirasa yönəlməyə bilər, ancaq öz istəklərini qarşılamaq üçün hər şeyi əlindən gələni edən bir insanın tənqid olunmasını ifadə edir. Başqa bir misal: "Şəhvətpərəst səltənət hər kəsin əlindən nəyi götürə bilirdi." bu cümlədə səltənət hakimiyyətə olan həddindən artıq sevgisi və onu qorumaq üçün etdiyi hərəkətlər ilə təsvir olunur.

Qısacası, "şəhvətpərəst" sözü sadəcə cinsi ehtirasla məhdudlaşmayan, daha geniş mənalar kəsb edən bir söz olub, hər hansı bir güclü istək və ehtirasa olan həddindən artıq bağlılığı ifadə edir. Onun mənası hər zaman kontekstdən asılı olaraq dəqiqləşdirilməlidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz