izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şəkil sözü ərəb mənşəlidir və Azərbaycan dilində geniş leksik məna dairəsinə malikdir. Əsasən "görünüş", "surət", "obraz" mənalarını ifadə edir, lakin kontekstdən asılı olaraq müxtəlif nüanslar da əldə edə bilir.

Birinci mənası, ən geniş yayılmış və klassik mənası, bir şeyin və ya birinin xarici görünüşü, sifəti, surətidir. Məlumatda verilən nümunə cümlə ("Uşaq böyüdükcə şəklini dəyişirdi.") bu mənanı əyani şəkildə göstərir. Burada "şəkil" fiziki görünüşdəki dəyişikliyi ifadə edir. Digər bir nümunə olaraq, "Onun şəkli çox dəyişib, tanınmaz hala düşüb" cümləsini göstərmək olar. Bu cümlədə də şəkil, fiziki görünüşü ifadə edir.

İkinci mənası isə daha metaforikdir. "Şəkil" bir şeyin, hadisənin və ya vəziyyətin obrazını, təsvirini, canlandırmasını ifadə edə bilər. Məsələn, "Rəssamın əsərlərində təbiətin gözəl şəkli canlanır" cümləsində "şəkil" təbiətin təsviri, obrazı mənasını verir. Yaxud, "Onun səsindən kədər şəkli duyulurdu" cümləsində isə kədərin ifadə tərzi, obrazı nəzərdə tutulur. Bu mənada "şəkil" rəsm, heykəl, ədəbi əsər kimi estetik yaradıcılıq əsərləri üçün də istifadə oluna bilər. Məsələn, "O, rəsmlərin şəklini çox yaxşı bilirdi" cümləsində "şəkil" rəsm əsərinin kompozisiyasını, quruluşunu ifadə edir.

Üçüncü mənası isə daha konkret olaraq fotoşəkil və ya rəsm kimi vizual təsvirlər üçün istifadə oluna bilər. Məsələn, "Mənim uşaqlıq şəkillərim" deyəndə, fotoşəkillər nəzərdə tutulur.

Nəhayət, əskik verilmiş cümləni tamamlayaraq: "Vidadi xəstəni gəl indi tanı; hanı o sən görən şəkil" deyə bilərik. Burada "şəkil" xəstənin əvvəlki görünüşünü, surətini ifadə edir.

Beləliklə, "şəkil" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişsə də, əsasən fiziki görünüş, obraz, təsvir kimi mənaları əhatə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz