Şərafət (ər. شرف - şərəf) sözü Azərbaycan dilində geniş mənada şərəf, hörmət, nüfuz, etibar, izzət, ləyaqət kimi anlayışları əhatə edir. Lüğətlərdə sadəcə "şərəf, hörmət, etibar" kimi qısa təriflənməsi sözün zəngin semantik potensialını tam əks etdirmir. Şərafət, sadəcə olaraq yüksək mənəvi keyfiyyətlərə malik olmaq deyil, həm də bu keyfiyyətlərin cəmiyyət tərəfindən tanınması və qiymətləndirilməsini nəzərdə tutur.
Şərafətin mənası kontekstdən asılı olaraq müxtəlif çalarlar ala bilər. Məsələn, "əql ilədir şərafəti-insan zəmanədə" misalında S.Ə.Şirvaninin şeirindən göründüyü kimi, şərafət insanın əqli qabiliyyəti, düşüncə tərzimə və ağıllı davranışları ilə bağlıdır. Bu kontekstdə şərafət intellektual üstünlük, ağılın qüdrəti və özünü təsdiq etmə ilə bağlıdır.
Digər bir nümunədə isə, "Elm idi əgər bəxş edən insana şərafət; Millət nə səbəbdən ona göstər..." misalında (misalın sonu tamamlanmayıb, amma mənası aydınlaşdırıla bilər) şərafət elmin, biliyin, maariflənmənin insanı yüksəldən və cəmiyyətdə hörmət qazandıran bir amil kimi təqdim olunur. Bu halda şərafət bilik və elm sahibi olmaqla bağlıdır və cəmiyyətin bu biliyi qiymətləndirməsi ilə tamamlanır. Millətin bu qiymətləndirməsini etməməsi isə sual doğurur.
Beləliklə, şərafət sözü sadəcə bir sinonim yox, mürəkkəb və çoxqatlı bir məna kəsb edən leksik vahiddir. Onun mənası həm insanın daxili keyfiyyətləri, həm də bu keyfiyyətlərin xarici aləmdə əks olunması ilə bağlıdır. Sözün mənşəyi ərəb dilindən olub, mədəniyyətimizdəki özəl yerini vurğulayır. Şərafət anlayışı insan ləyaqətinin, nüfuzunun və cəmiyyətdə tutduğu mövqeyinin mənəvi tərəfini vurğulayır.