Şıltaqçı sifəti, əsasən "şıltaq" sözündən törəmiş olub, "şıltaqlıq edən", "heç nədən razı olmayan", "özbilməz", "əsəbi" və "qaprisli" mənalarını ifadə edir. Lüğətlərdəki sadə tərifə nisbətən daha geniş məna çalarlarını əhatə edir. "Şıltaqçı" sözü, şıltaqlığın davamlı və xarakterik bir xüsusiyyət olduğunu vurğulayır. Bu, sadəcə bir anda şıltaq davranışı deyil, həmin şəxsin daimi xüsusiyyətidir.
Etimoloji baxımdan, şıltaq sözünün kökü dəqiq müəyyən edilməsə də, türk dillərindəki "şıl" və ya "şılqım" kimi sözlərlə əlaqələndirilə bilər. Bu sözlərin əsasında "sürətli", "birdən-birə", "qəfil" kimi mənalar vardır. Beləliklə, "şıltaq" sözünün mənası da birdən-birə dəyişən əhvali-ruhiyyə, qəfil istək dəyişikliyi və əsəbilik olaraq izah oluna bilər. "Şıltaqçı" isə bu xüsusiyyəti daima özündə əks etdirən şəxsi təsvir edir.
Cümlədə işlənməsinə misallar:
- O, həmişə şıltaqçı davranışı ilə ətrafındakıları bezdirirdi. (Burada şıltaqlığın davamlı olduğunu vurğulayır)
- Şıltaqçı uşaq heç bir oyuncaqla uzun müddət oynaya bilmirdi. (Uşağın xarakterinin bir hissəsini ifadə edir)
- Şıltaqçı rəhbər heç vaxt əməkdaşlarının təkliflərini qəbul etmirdi. (Rəhbərin mənfi xarakter xüsusiyyətini göstərir)
- [Əbülhəsənbəy:] Mən qarşımda … şıltaqçı bir qız görürdüm. (Əsəri əks etdirən orijinal nümunə)
Göründüyü kimi, "şıltaqçı" sözü, sadəcə "şıltaq" olmaqdan daha güclü və davamlı bir xarakter xüsusiyyətini ifadə edir. Sözün kontekstə görə məna çalarlarının dəyişməsi mümkündür, amma əsas mənası həmişə razısalmazlıq, əsəbilik və özbilməzlik üzərində qurulur.