izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şırıldaşmaq fellinin Azərbaycan dilindəki əsas mənası "şırıltı ilə, şır-şır səsi çıxararaq axan çoxlu və ya çağlayan su haqqında"dır. Lüğətdə sadəcə "şırıldamaq" kimi verilmiş olsa da, "şırıldamaq"dan fərqli olaraq, "şırıldaşmaq" daha intensiv, daha güclü bir şırıltı, daha sürətli və bol axını ifadə edir. Şırıldamaq daha sakit, nazik bir axını təsvir edərkən, şırıldaşmaq sürətli, güclü bir axın, məsələn, çağlayan su, ya da qalın bir su axınının səsini ifadə etmək üçün işlədilir.

Etimoloji baxımdan, "şırıldaşmaq" feli "şırıl" kökünə "-daş-" əlavəsi ilə əmələ gəlmişdir. "-daş-" əlavəsi hərəkətin intensivliyini, davamlılığını və ya çoxluğunu bildirir. Beləliklə, "şırıldaşmaq" "şırıl" səsinin davamlı, intensiv şəkildə təkrarlanması deməkdir. Bu baxımdan, "şırıldamaq"dan daha güclü və təsirli bir ifadədir.

Misal üçün, "Aşağılarda yaşıl otlar su ilə öpüşür, şəlalələr şırıldaşır" cümləsində "şırıldaşır" sözü şəlalənin güclü, səs-küylü axışını, təbiətin gücünü və canlılığını daha yaxşı əks etdirir. Əgər burada "şırıldayır" sözü işlənsəydi, şəlalənin təsiri o qədər də güclü hiss olunmazdı. Başqa bir nümunə olaraq, "Dağlardan şırıldayan çaylar birləşərək böyük bir çaya çevrilirdi" cümləsində "şırıldayan" sözü, çoxlu sayda kiçik çayların axışını, səsini təsvir edərək daha geniş bir mənzərə təqdim edir. Ancaq "Çay şırıldayırdı" cümləsində isə daha dar, tək bir çayın axışından bəhs olunur.

Yekun olaraq, "şırıldaşmaq" feli, "şırıldamaq"a nisbətən daha intensiv, daha güclü və davamlı bir şırıltı səsi çıxaran su axınını, xüsusilə də çoxlu və ya çağlayan suyun səs-küyünü ifadə etmək üçün istifadə olunur və bu mənada lüğətlərdə daha geniş və dəqiq izah edilməlidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz