izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şikəstlik (ərəb. şikəst + -lik şəkilçisi) sözü Azərbaycan dilində əsasən fiziki qüsur, bədən çatışmazlığı, əlillik mənasında işlənir. Lüğətlərdəki "şikəst adamın və ya heyvanın halı, şikəst olma, əlillik" tərifi doğru olsa da, daha geniş və dəqiq bir izah təqdim etmək mümkündür.

Şikəstlik termini, doğuşdan və ya sonradan baş vermiş bir və ya bir neçə orqanın, əzaların və ya bədən sisteminin tam və ya qismən işləməməsi nəticəsində yaranmış fiziki və ya zehni əlilliyi ifadə edir. Bu, həm anadangəlmə (genetik, prenatal inkişaf anomaliyaları nəticəsində), həm də sonradan əldə edilmiş (xəstəlik, qəza, travma nəticəsində) ola bilər. Şikəstlik, fərdin gündəlik həyat fəaliyyətinin müəyyən dərəcədə məhdudlaşmasına səbəb olur və bunun dərəcəsi fərqli ola bilər – yüngüldən ağır dərəcəyə qədər.

Məsələn, “Usta: Şükür ki, şikəstlik də olmadı” cümləsində şikəstlik, qəza və ya xəstəlik nəticəsində əlillik və ya ağır fiziki zədələnmə ehtimalının yaranmadığını ifadə edir. Ancaq şikəstlik termini daha geniş kontekstdə də istifadə oluna bilər. Məsələn, bir maşının şikəst olması onun işləmə qabiliyyətinin pozulmasını bildirə bilər, lakin bu kontekstdə "xarab" və ya "nasaz" sözləri daha uyğun gələr.

Qısaca desək, "şikəstlik" termini əsasən insan və ya heyvanlarda fiziki və ya zehni əlilliyi, bədənin tam və ya qismən funksiyasının itirilməsini ifadə edir. Termini istifadə edərkən kontekstin əhəmiyyətini nəzərə almaq vacibdir, çünki əlillik anlayışına münasibətdə həssas olmaq lazımdır. Daha müasir və incə yanaşmada "əlillik" termini üstünlük təşkil edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz