izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şimşək (is.) – Buludlararası və ya buludla yer arasında elektrik boşalmasının gözlə görünən parıltısıdır. Bu parıltı, yüksək gərginlikli elektrik yükünün ani boşalması nəticəsində yaranır və çox qısa müddətli, lakin çox parlaqdır. Şimşək, ildırımla çox zaman sinonim kimi işlənsə də, ildırım daha çox səs hadisəsini, şimşək isə işıq hadisəsini ifadə edir. Yəni, şimşək gördüyümüz işıq, ildırım isə eşitdiyimiz səsdir. Ancaq gündəlik dildə bu iki söz tez-tez bir-birinin əvəzinə işlədilir.

Şimşəyin yaranması atmosferin müxtəlif hissələri arasındakı elektrik potensial fərqinin yüksəlməsi ilə əlaqədardır. Bu fərq kritik həddə çatdıqda, havada keçirici bir kanal yaranır və elektrik yükü bu kanal vasitəsilə ani olaraq boşalır. Bu boşalma nəticəsində yaranan parlaq işıq şimşək adlanır. Şimşəyin rəngi boşalmanın intensivliyindən və hava şəraitindən asılı olaraq ağ, sarı, mavi və ya qırmızı ola bilər.

Məsələn, “Payızda şimşək nadir bir hadisə idi.” cümləsində şimşək, payız mövsümündə az müşahidə olunan bir təbii hadisə kimi təsvir edilir. “Bayırda şiddətlə göy guruldadı, şimşək parladı.” cümləsində isə şimşək, göy gurultusu ilə birlikdə güclü bir hava hadisəsini göstərir. Şimşək sözü həm metaforik mənada da işlənə bilər, məsələn, “Onun fikirləri şimşək kimi sürətli idi.” burada şimşək sürətin simvolu kimi istifadə olunmuşdur.

Qeyd etmək lazımdır ki, şimşək təkcə təbii hadisə deyil, həm də ədəbiyyatda, incəsənətdə, hətta gündəlik nitqdə müxtəlif mənalarda istifadə olunan bir sözdür. Onun mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz