izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şinelli sifəti, əsas mənası “şinel geymiş”, “şinel bürünmüş” deməkdir. Lüğətlərdə sadəcə “əynində şinel olan” şərhinin verilməsi mənanın tam əhatəsini verməkdən uzaqdır. Çünki söz, yalnız əynində şinel olan şəxsi deyil, həm də şinelin bədəni bürüyüb örtməsini, ona xas olan görünüşü ifadə edir. Bu səbəbdən, “şinelli” sözü, şinelin formasını, rəngini və ya digər xüsusiyyətlərini önə çıxararaq, şəxsin görkəmini və hətta xarakterini təsvir etmək üçün də işlənə bilər.

Misal üçün, “şinelli kişi” deyəndə yalnız şinel geymiş bir kişini deyil, həm də onun şinelin altında gizlənən, ya da şinel tərəfindən vurğulanmış fiziki görünüşünü, hətta sosial statusunu və ya həyat tərzini (məsələn, əsgər, polis, səyahətçi) ifadə edə bilərik. Beləliklə, “şinelli” sözü sadəcə bir faktı deyil, bir təsviri vasitə kimi də işlənir.

Cəlil Məmmədquluzadənin "Qarşımda ucaboylu, uzun əsgər şinelli bir kişi dururdu" misalında olduğu kimi, "şinelli" sifəti, şəxsin boyunu, əsgər olduğunu və şinelin uzunluğunu vurğulayaraq, oxucuda həmin şəxsin tam bir təsvirini yaradır. Sözün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir, ancaq əsas mənası həmişə şinelin geyilməsi və onun insan görünüşünə təsirindən qaynaqlanır.

Etimoloji baxımdan "şinelli" sözü, rus dilindən "шинель" (şinel) sözündən gələrək Azərbaycan dilinə daxil olmuşdur. "Şinel" sözü isə fransızca "chenille" (tırtıl) sözündən törəyərək, şinelin materialının toxumasına istinadən adlandırılmışdır. Bu etimoloji məlumat sözün mənasının anlaşılmasına kömək edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz