Şirlənmək – məch. Üzərinə şir çəkilmək, şir vurulmaq. Bu, əsasən taxta, metal və ya digər səthlərin xüsusi bir boya və ya örtüklə – şir ilə örtülməsini bildirir. Şir, əsasən, qoruyucu və ya bəzəyici məqsədlər üçün istifadə olunan bir növ lak və ya örtükdür. Beləliklə, "şirlənmək" feyli, səthin şir ilə örtülmə prosesini ifadə edir və nəticədə səthin daha parlaq, davamlı və ya müəyyən bir rəngə sahib olmasına səbəb olur.
// Rənglənmək, boyanmaq. Bu məna, birinci mənaya nisbətən daha geniş və metaforikdir. "Şirlənmək" feli, hər hansı bir səthin rənginin dəyişməsini, yəni boyanmasını və ya rənglənməsini də ifadə edə bilər. Lakin burada "şirlənmək" sözünün əsl mənasından - şir örtüyünün çəkilməsindən - əsasən, rəngin canlılığı, parlaqlığı və ya spesifik bir keyfiyyət (məsələn, şir parlaqlığı) nəzərə alınmaqdadır. Bu mənada, "şirlənmək", sadəcə "boyanmaq" feli ilə tam sinonim deyil, daha çox nəticədə əldə edilən rəng və parıltının xüsusiyyətini vurğulayır.
…Taxta fərşlər təzə şirlənmişdi. C – Bu cümlədə "şirlənmək" feli birinci mənasında – taxta fərşlərin üzərinə şir çəkilməsi – istifadə olunmuşdur. Cümlə, fərşlərin yenicə şir ilə örtüldüyünü, yəni yeni boyanmış və ya laklanmış olduğunu bildirir. Bu cümlədə "şirlənmək" feylinin əsas mənası - şir vurmaq, taxta səthi qorumaq və ya bəzəmək - ön plana çəkilir.
Digər nümunələr:
* "Qapı yeni şirlənmişdi və günəş işığında parlaq görünürdu." (Birinci məna)
* "Şair şeirini rəngarəng sözlərlə, sanki şirlənmiş bir tuval kimi, bəzəmişdi." (İkinci, metaforik məna)
Sözün etimologiyasına gəldikdə, "şirlənmək" sözü "şir" sözündən törəmişdir. "Şir" sözü farsca mənşəlidir və lak və ya müəyyən bir növ örtük deməkdir.