izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şkala [lat. scala - pilləkən, nərdivan] sözü əsasən ölçmə cihazlarında istifadə olunan və ölçü vahidlərinin ardıcıl göstəricilərini özündə əks etdirən qrafik təsvir deməkdir. Bu, sadəcə dərəcələrə bölünmüş lineyka və ya siferblatdan daha geniş bir məfhumdur. Şkala müxtəlif növ ölçmə cihazlarında – termometrlərdə, manometrlərdə, ampermetrlərdə, barometrlərdə, və s. – tətbiq olunur və müəyyən fiziki kəmiyyətin (temperatur, təzyiq, cərəyan gücü, atmosfer təzyiqi və s.) dəyərini göstərir. Şkalanı təşkil edən bölmələrin ölçüsü və miqyası ölçülən kəmiyyətin xüsusiyyətlərindən asılı olaraq dəyişə bilər.

Şkala sözünün mənası yalnız cihazların üzərindəki ölçü göstəriciləri ilə məhdudlaşmır. Metaforik mənada da işlədilir. Məsələn, “əməkhaqqı şkalası”, “qiymət şkalası”, “təhsil şkalası” kimi ifadələrdə şkala müxtəlif səviyyələri, dərəcələri və ya kateqoriyaları təmsil edən, ardıcıl və sıralanmış bir sıra deməkdir. Bu mənada şkala kəmiyyət və keyfiyyət göstəricilərinin qrafik və ya sistematik təsvirini ifadə edir.

Verilən nümunə cümləsində ("Manometr ilə seçilməlidir ki, təzyiq işlək halda olduqda əqrəb şkala...") şkala sözü manometrin üzərindəki təzyiq göstəricisinin qrafik təsvirini, yəni onun dərəcələrlə bölünmüş siferblatını bildirir. Burada şkala təzyiqin miqdarını ölçüb göstərmək üçün vasitə kimi çıxış edir. Digər nümunələrə misal olaraq: "Termometrin şkalası 0°C-dən 100°C-yə qədərdir.", "Yeni iş yerində maaş şkalası olduqca yüksəkdir.", "Musiqi şkalası musiqi əsərlərinin tonallığını müəyyənləşdirir." cümlələrini göstərmək olar. Bu cümlələrdə şkala sözünün müxtəlif kontekstlərdə necə işlədildiyini müşahidə etmək mümkündür.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz