izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şok [fr. choc] – Tibbdə kəskin, qəfil yaranan və orqanizmin bütün sistemlərinin funksiyalarının ağır pozulması ilə səciyyələnən həyati təhlükəli vəziyyətdir. Bu pozulma, ağır fiziki travma (məsələn, qəza, yanma, qanaxma), güclü infeksiya, ağır allergik reaksiya (anafilaksiya), böyük miqdarda qan itkisi, kəskin dehidratasiya, ürək tutması, septik şok və ya digər ağır xəstəliklər nəticəsində baş verə bilər. Şok vəziyyətində orqanizmin hüceyrələri və toxumaları kifayət qədər oksigen və qida maddələri ala bilmir, bu isə toxumalarda hipoksiyaya və metabolik pozuntulara səbəb olur.

Şokun əsas əlamətləri arasında qan təzyiqinin kəskin düşməsi, sürətli və zəif nəbz, tez və dayaz nəfəs alma, dərinin soyuq və yapışqan olması, huşsuzluq və ya huşun bulanması, narahatlıq, susuzluq və s. göstərilə bilər. Şokun növləri müxtəlifdir və səbəblərinə görə təsnif edilir: hipovolemiya şoku (qan itkisi), kardiogen şok (ürək çatışmazlığı), septik şok (infeksion toksikoz), anafilaktik şok (ağır allergik reaksiya) və s. Hər bir növün özünəməxsus əlamətləri və müalicə üsulları vardır.

Şok həyati təhlükəli vəziyyət olduğundan dərhal tibbi müdaxilə tələb edir. Müalicə şokun səbəbinə və ağırlıq dərəcəsinə görə müxtəlif ola bilər və sıxılma bandajı, maye infuziyası, oksigen terapiyası, ürək-damar dərmanları və digər intensiv terapiya üsullarını əhatə edə bilər. Vaxtında və düzgün müalicə həyat üçün əhəmiyyətlidir.

Gündəlik danışıq dilində "şok" sözü birdən-birə baş verən, gözlənilməz və insanda güclü təəccüb, qorxu və ya sarsıntı yaradan hadisə və ya xəbərə aid edilir. Məsələn: "O, bu xəbərdən şoka düşdü." burada "şok" sözü psixoloji təsirini ifadə edir, tibbi mənadan fərqlidir. Lakin hər iki halda da, əsas mənada qəfil, kəskin bir təsir və orqanizmin reaksiyası məsələsidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz