izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şora sözü Azərbaycan dilində bir neçə mənaya malik olsa da, əsasən kimyəvi bir birləşməni, xüsusilə də aqronomiya və partlayıcı maddələr texnikasında istifadə olunan azot duzlarını ifadə edir. Lüğətdəki "çeşidli metalların qarışığından düzəldilib" ifadəsi qismən doğru olsa da, tam əhatəli deyil. Çünki şora, əslində, müxtəlif metalların deyil, əsasən ammonium nitrat (NH₄NO₃) əsaslı kimyəvi birləşmələri təmsil edir. Bu birləşmələr adətən digər əlavələrlə (məsələn, əritmənin səmərəsini artırmaq üçün kalium xlorid, ammonium sulfat, və s.) birlikdə istifadə olunur, amma əsas komponent hər halda ammonium nitratdır.

Tarixi mənbələrə əsasən, "şora" sözü əvvəllər daha geniş mənada, duzlu torpaqlar, duz gölləri və ya bu göllərdən alınan duzlar üçün də işlənmişdir. Bu isə sözün kökünün, ehtimal ki, türk dillərindəki "şor" (duzlu, şorlu) sözündən gəldiyini göstərir. Beləliklə, "şora" sözü həm kimyəvi bir maddəni, həm də torpağın duzlu xüsusiyyətini ifadə edə bilər, lakin müasir istifadədə əsasən kimyəvi mənası üstünlük təşkil edir.

Aqronomiyada şora, bitkilərin böyüməsi üçün lazım olan azotu təmin edən əhəmiyyətli bir gübrədir. Yüksək azot miqdarı sayəsində bitkilərin sürətlə böyüməsinə və məhsuldarlığın artmasına kömək edir. Ancaq həddindən artıq istifadəsi torpağın duzlanmasına və ekoloji tarazlığın pozulmasına səbəb ola bilər. Partlayıcı maddələr sənayesində isə şora güclü partlayıcı maddələrin istehsalında istifadə olunur. Bu səbəbdən onun saxlanması və istifadəsi xüsusi təhlükəsizlik tədbirləri tələb edir.

Cümlə içində nümunələr:

  • Fermer bu il məhsuldarlığı artırmaq üçün tarlasına çoxlu şora səpdi.
  • Şora istehsalı ciddi təhlükəsizlik qaydalarına əsasən həyata keçirilir.
  • Torpaqların şoralanması ətraf mühitə mənfi təsir göstərir.
  • Kimya zavodunda şora istehsalı prosesi davam edir.
Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz