izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şorakətlik sözü Azərbaycan dilində əsasən torpağın duzluluğu, şorlaşması nəticəsində bitkilərin normal inkişafının çətinləşdiyi və ya tamamilə mümkün olmadığı vəziyyəti bildirir. Lüğətlərdə "şoranlıq"la sinonim kimi göstərilsə də, "şorakətlik" daha geniş məna kəsb edir və yalnız duzluluğu deyil, həmçinin torpağın fiziki və kimyəvi xüsusiyyətlərinin dəyişməsi ilə əlaqədar bitki örtüyünün məhv olmasını, torpağın məhsuldarlığının azalmasını əhatə edir. Şoranlıq daha çox duzlu torpaqlar üçün istifadə olunan daha dar mənalı bir termindir.

Etimalogiyasına nəzər salsaq, "şorakət" sözü fars dilindən keçmişdir. Fars dilindəki "şur" (şor, duzlu) və "xak" (torpaq) sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Beləliklə, "şorakətlik" "şorlaşmış torpaq" mənasını verir, lakin bununla yanaşı, torpağın bitki örtüyünün məhv olmasına, quraqlığa, eroziyaya və digər amillərə bağlı məhsuldarlığının itirilməsinə də işarə edə bilər.

Misal olaraq, "Güney yer sevən, küləyə və torpağın şorakətliyinə nisbətən davamlı, becərmə etibarilə az tələbkar bitkidir" cümləsində "şorakətlik" torpağın qeyri-münbitliyini, bitki yetişdirmə üçün əlverişsizliyini ifadə edir. Bu, sadəcə torpağın duzluluğu ilə məhdudlaşmır, eyni zamanda quruluşu, su tutma qabiliyyəti və digər amilləri də əhatə edir. Bitkinin şorakətliyə davamlılığı onun bu mənfi amillərə qarşı müqavimət qabiliyyətini göstərir.

Başqa bir nümunə olaraq, "Şorakətlik səbəbindən əkin sahələri məhv olmuşdur" cümləsini götürək. Burada "şorakətlik" konkret olaraq torpağın keyfiyyətinin pisləşməsi və bunun nəticəsində kənd təsərrüfatı məhsuldarlığının tamamilə itirilməsinə səbəb olan amili bildirir. Bu, yalnız duzluluqdan yox, həmçinin eroziyadan, quraqlıqdan və ya digər ətraf mühit amillərindən irəli gələ bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz