izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şorgöz sözü Azərbaycan dilində geniş yayılmış, lakin ədəbi dilə daxil olmayan, daha çox regional leksikaya aid vulqar bir sifətdir. Əsas mənası "qadın düşkünü", "arvadbaz" kimi tərcümə oluna bilər. Lüğətlərdə sadəcə bu qısa izahlarla kifayətlənsələr də, şorgözün mənası daha çox kontekstdən asılı olaraq dəyişir və genişlənir.

Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "şor" və "göz" komponentlərinin birləşməsindən əmələ gəldiyini görərik. "Şor" sözü bir çox türk dillərində "susuz, quru, cansız" mənalarında işlənir. "Göz" sözü isə məlum olduğu kimi "göz" mənasını verir. Bu iki sözün birləşməsi "susuz gözlər" kimi qəbul edilə bilər, ancaq bu məna birbaşa əlaqəli deyildir. Əslində "şor" burada "dəyişkən, qeyri-sabit, sərsəm" kimi mənalarda istifadə olunur və sözün vulqar kontekstinə uyğunlaşır. Beləliklə, şorgöz sözü "dəyişkən, qeyri-sabit gözləri olan", "qadınlara həmişə həris, dalınca düşən gözləri olan" kimi genişləndirilmiş bir məna kəsb edir.

Şorgözlük sadəcə qadınlara olan maraqdan ibarət deyil. Bu, daha çox istənilən qadına, seçmədən, hər birinə qarşı göstərilən həris, həvəsli və bəzən də hörmətsiz münasibəti əks etdirir. Söz, həmin şəxsin davranışlarının və düşüncələrinin qadınlara qarşı olan qeyri-sağlam həvəslərinə yönəldiyini vurğulayır. Ona görə də sadəcə "arvadbaz" kimi tərif etmək yetərli deyildir.

Cümlədə işlənməsinə misal olaraq: "O, ətrafdakıların hamısını bezdirmişdi, əsl şorgöz idi." və ya "Şorgöz kişinin hərəkətləri hər kəsin əsəbini pozurdu." kimi cümlələr göstərmək olar. Bu cümlələrdən aydın görünür ki, şorgöz sözü mənfi konnotasiya daşıyır və tənqid, rəğbətsizlik ifadə edir.

Yekun olaraq, şorgöz sözü, ədəbi olmayan, regional leksikaya aid vulqar bir sifət olub, qadınlara qarşı həris, seçmədən hər birinə qarşı göstərilən hörmətsiz və qeyri-sağlam həvəsi ifadə edir. Bu sözün sadəcə "qadın düşkünü" və ya "arvadbaz" kimi tərifi onun əsl mənasını tam əks etdirmir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz