Şövqlü sifəti, əsas etibarilə, hər hansı bir işə, məşğuliyyətə, hadisəyə və ya məqsədə qarşı güclü bir həvəs, istək, ehtiras və ya arzu hiss edən şəxsi təsvir etmək üçün istifadə olunur. Lüğətlərdəki sadə "şövqü, həvəsi olan" tərifi, sözün ifadə etdiyi zəngin emosional yükü tam əks etdirmir. Şövqlü insan, sadəcə həvəsli deyil, həmin həvəs onu hərəkətə keçirmək, məqsədinə çatmaq üçün səy göstərmək qədər güclüdür. Bu həvəs, bir növ daxili atəş kimi, onu hərəkətə gətirir və davamlılıq qazandırır.
Etimoloji baxımdan, "şövqlü" sözü "şövq" felindən törəmişdir. "Şövq" sözü isə ərəb mənşəli olub, "həvəs, istək, arzu, ehtiras" mənalarını verir. Beləliklə, "şövqlü" sözü "şövqə malik olan", "şövqlə dolu olan" kimi də izah edilə bilər. "Şövq" sözünün köklərini araşdırdıqda, onun insanın daxili hərəkətverici qüvvəsini, həyəcanını və ehtirasını ifadə etdiyini görürük. Bu baxımdan, "şövqlü" sadəcə bir hərəkətə meyilliliyi deyil, həm də o hərəkəti həyata keçirmək üçün olan daxili enerjini, həyəcanı və ehtirası da əhatə edir.
Cümlə içərisində "şövqlü" sözünün istifadəsi müxtəlif kontekstlərdə mümkün olur:
- "Şövqlü gənc alim yeni kəşflər etmək üçün gecə-gündüz çalışırdı." (Burada "şövqlü" sözü tədqiqata olan güclü həvəsi və səyləri ifadə edir.)
- "Şövqlü tamaşaçılar konsertə böyük maraqla baxırdılar." (Bu cümlədə "şövqlü" sözü konsertə olan həvəsi, marağı və ehtirası ifadə edir.)
- "Şövqlü bir şəkildə, qəhrəman bütün maneələri dəf edib hədəfinə çatdı." (Bu cümlədə isə "şövqlü" sözü qəhrəmanın hədəfə çatmaq üçün göstərdiyi azimliyi, şövqü və ehtirasını ifadə edir.)
Beləliklə, "şövqlü" sözü sadə bir sifət olmaqdan uzaq, bir insanın daxili enerjisini, həvəsini, ehtirasını və azmini ifadə edən zəngin bir söz olaraq qəbul edilməlidir. Onun mənasını sadəcə "həvəsli" kimi izah etmək, sözün ifadə etdiyi emosional və hərəkətverici gücü tam olaraq əks etdirmir.