Şövqləndirmək (f.) – Bir kəsin ruhunda, qəlbində müəyyən bir işə, məşğuliyyətə, fəaliyyətə qarşı həvəs, istək, şövq oyandırmaq, yaratmaq; ruhlandırmaq, həvəsləndirmək, ilhamlandırmaq deməkdir. Bu, sadəcə olaraq "həvəsləndirmək"dən daha geniş bir məna kəsb edir. Çünki şövqləndirmə prosesi, sadəcə bir istəyin yaradılmasından daha çox, həmin istəyin daxili bir ehtirasa, şövqə çevrilməsini nəzərdə tutur. Bu, daxili bir hərəkətverici qüvvənin, enerjinin oyandırılması deməkdir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, “şövq” kökündən törədiyini görərik. “Şövq” özü də ərəb mənşəli olub, “istək, həvəs, ehtiras” mənalarını verir. Beləliklə, “şövqləndirmək” sözü, bir kəsin daxilində güclü bir istək, ehtiras və ya həvəsin yaranmasına səbəb olmaq mənasını verir. Bu proses, müxtəlif üsullarla həyata keçirilə bilər: təşviq, təlqin, nümunə göstərmə, ilhamverici hekayələr danışma, məqsədin əhəmiyyətini vurğulama və s. vasitələrlə.
Misal üçün, “Atası Fərmanın oynamasına və dülgərlik həvəsinə düşməsinə mane olmaz, əksinə, onu şövqləndirərdi” cümləsində atasının Fərmanı sadəcə oynamağa və ya dülgərliyə məşğul olmağa təşviq etmədiyini, əksinə, bu fəaliyyətlərə qarşı onun daxilində güclü bir ehtiras, şövq oyandırdığını görürük. Fərmanın bu işləri sevməsi, sadəcə bir maraqdan daha çox, daxili bir ehtirasa çevrilib.
Başqa bir nümunə olaraq, "Müəllim şagirdləri yeni layihəyə şövqləndirmək üçün maraqlı bir təqdimat hazırladı" cümləsini götürək. Burada müəllimin məqsədi şagirdlərdə yalnız maraq yaratmaq deyil, həmin layihəyə qarşı güclü bir həvəs, ehtiras, şövq oyandırmaqdır. Bu, sadəcə məlumat verməkdən daha çox, onların daxili motivasiyasını artırmaq deməkdir.
Beləliklə, "şövqləndirmək" sözü, "həvəsləndirmək" və "ruhlandırmaq" sözlərinin mənalarını əhatə etməklə yanaşı, daha da güclü və daxili bir təsiri əks etdirir. Bu, sadəcə xarici bir təsirin deyil, daxili bir hərəkətverici qüvvənin oyandırılması deməkdir.