Şrapnel (ing. shrapnel) – əsasən düşmənin canlı qüvvəsinə qarşı istifadə olunan, içərisi kiçik, yumru formalı güllələrlə (şarlar, zərrələr) doldurulmuş, partlayıcı başlıqla təchiz olunmuş top mərmisidir. Mərminin partlaması nəticəsində bu kiçik güllələr geniş əraziyə yayılaraq hədəfə çoxlu sayda zərbələr endirir. Şrapnel mərmiləri, adi top mərmilərindən fərqli olaraq, əsasən yayılma effektinə əsaslanır və nəhəng partlayış gücünə malik deyildir. Hədəfi məhv etmək üçün böyük bir məsafədən bir anda çoxlu sayda düşməni zədələmək üçün nəzərdə tutulmuşdur.
Şrapnellərin əsas fərqləndirici xüsusiyyəti, onların içərisindəki kiçik partlayıcı yükün, mərmi hədəfə çatdıqdan sonra deyil, hələ havada uçarkən partlamasıdır. Bu, partlayışın təsir dairəsini genişləndirir və hədəfə daha çox zərər vurmağı təmin edir. Hər bir şrapnel mərmisinin özünəməxsus bir yaxınlaşma bucağı və partlayış vaxtı olur, bu da atıcının hədəfi dəqiq vurmağa imkan verir.
Lüğətdə verilən "Şrapnellər cavab verdi; “Bala” deyən anaların səsinə" misalında şrapnellər insan hədəfinə yönəlmiş atəş vasitəsi kimi təsvir olunur. Bu misal, şrapnellərin ölümcül təsirini və qorxu doğuran təsirini vurğulamaq üçün poetik bir üslubda işlənmişdir. “Bala” deyən anaların səsinin şrapnellərin atəşinə cavab verməsi, müharibənin qanlı reallığını və qadınların, uşaqların bu faciədən əziyyət çəkməsini göstərir.
Terminin etimologiyasına gəldikdə, "şrapnel" sözü ingilis ixtiraçısı Henri Şrapnelin (Henry Shrapnel) adından götürülmüşdür. O, 18-ci əsrin sonlarında bu tip mərmi növünü ixtira etmişdir. İxtiranın adı onun adı ilə bağlı olaraq ingilis dilindən digər dillərə, o cümlədən Azərbaycan dilinə keçmişdir.