Şuxluq (is.): Bu söz, əsasən, gənc və canlı varlıqlara xas olan canlılığı, oynaqlığı, şənliyi və eyni zamanda müəyyən bir cazibəni, nazı və şirinliyi ifadə edir. Lüğətlərdəki “oynaqlıq, şivəlilik, nazlılıq, gülərüzlülük” kimi təriflər şuxluğun əsas xüsusiyyətlərini əhatə etsə də, onun incəliklərini tam olaraq əks etdirmir.
Şuxluq sadəcə fiziki hərəkətlərdən daha çoxdur; o, daxili bir vəziyyətin, ruhun canlılığının xarici təzahürüdür. Bir insanın şux hərəkətləri, baxışı, danışığı onun daxili enerjisini, həyata olan marağını, özünə olan inamını və ətraf aləmə pozitiv münasibətini əks etdirir. Bu pozitiv enerji ətrafdakılara da ötürülür və xoş duyğular yaradır. Hətta əşyaların da şux olduğunu ifadə etmək olar – məsələn, şux rənglər, şux naxışlar. Bu, o deməkdir ki, şuxluq canlılıq, hərəkətlilik, canlı rəngarəngliklə əlaqəlidir.
Şuxluğun sinonimləri arasında “şənlik”, “canlılıq”, “cəlbedicilik”, “cazibədarlıq”, “ağıllılıq” kimi sözlər yer alır, lakin heç biri tam əvəz ola bilməz. Çünki şuxluq bu sözlərdəki mənaları birləşdirir və onlara özünəməxsus bir çalar əlavə edir. Məsələn, şənlik daha çox kütləvi bir sevinci, canlılıq fiziki gücü, cazibədarlıq isə daha çox cinsi cəlbediciliyi ifadə edir. Şuxluq isə bu bütün mənaları özündə birləşdirir və onları incə bir tərzdə ifadə edir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Körpənin şux hərəkətləri hər kəsi əyləndirdi.
- Gözlərində şux bir parıltı vardı.
- Şux rənglərdə boyanmış ev sanki gülümsəyirdi.
- Səsinin şuxluğu, danışığının canlılığı hər kəsin diqqətini cəlb edirdi.
- O, şuxluğuyla ətrafındakıları valeh edirdi.
Göründüyü kimi, şuxluq həm insanlara, həm də cansız əşyalara aid edilə bilər və müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalar kəsb edə bilər, ancaq əsasında həmişə pozitivlik, canlılıq və cəlbedicilik durur.