Şütümə: "Şütümək" fellərinin törəməsi olaraq, əsasən Azərbaycan dilinin şivələrində və üslubi baxımdan daha az rəsmi mətnlərdə işlənən bir sözdür. Lüğətlərdə sadəcə "şütümək" felindən törəmə kimi göstərilsə də, mənasının dəqiq ifadə olunması üçün daha geniş izah tələb olunur. "Şütümək" özündə bir neçə məna çalarını ehtiva edən, çoxmənalı bir feldir. Bu mənaların çoxluğu "şütümə" sözünün də mənasının dəqiq şəkildə təsvirini çətinləşdirir.
Əsasən "şütümə" sözü, bir şeyin qəfil, güclü və ani hərəkətlə aşağıya doğru düşməsini, tökülməsini və ya səpələnməsini bildirir. Məsələn, "dənizin şütüməsi" ifadəsi, dalğaların güclü bir şəkildə sahilə çırpılmasını və ya qəfil geri çəkilməsini ifadə edə bilər. Yaxud, "qumun şütüməsi" ifadəsi küləyin qumu qəfil bir şəkildə hərəkətə gətirməsini ifadə edə bilər. Burada vurğu ani və sürətli hərəkət üzərindədir.
Digər bir məna çalarında isə "şütümə" sözü, bir şeyin bol miqdarda və qarışıq şəkildə tökülməsi, axmasını ifadə edə bilər. Məsələn, "yağışın şütüməsi" ifadəsi güclü və uzun sürən yağışı ifadə edir. Bu mənada “yağışın tökülməsi”, “yağışın yağması” kimi ifadələrə nisbətən daha çox intensivliyi vurğulayır.
Etimoloji baxımdan, "şütümək" felinin kökü türk dillərinin ümumi leksikasından gəlmə ola bilər və sürətli, qəfil və güclü hərəkətlə əlaqəli köhnə bir fel ola bilər. Bu felin törəməsi olan "şütümə" sözü də bu mənaları özündə ehtiva edir və əsasən şifahi dilin və şivələrin zənginliyini əks etdirir.
Cümlə içərisində istifadəsinə nümunələr:
- Dəniz qəfil bir şütümə ilə sahili basdı.
- Yağışın şütüməsi hər yeri su basdı.
- Qumun şütüməsi gözümüzü qızartdı.
- Səbətin içindəki meyvələr bir şütümə ilə yerə səpələnmişdi.
Yekun olaraq, "şütümə" sözü şütümək felinin törəməsi olaraq, bir şeyin qəfil, güclü və intensiv şəkildə aşağıya doğru düşməsini, tökülməsini və ya səpələnməsini bildirən, əsasən şifahi dildə işlənən bir sözdür. Mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər.