Şüvərən (lat. Ononis spinosa) – Fabaceae (Paxlalılar) fəsiləsinə aid, çoxillik (bəzi mənbələr ikiillik kimi göstərsə də, əslində çoxillikdir), tikanlı, otlu bitkidir. Azərbaycanın müxtəlif regionlarında, xüsusilə də dağətəyi və dağlıq ərazilərdə, çəmənliklərdə, kolluqlarda və yol kənarlarında rast gəlinir. Bitkinin gövdəsi budaqlı, sərt, aşağı hissələrdə oduncaqlaşmış olur. Yarpaqları üçlükdür, yarpaqcıqları uzunsov-yumurtavari və ya lansetvari formada olur. Çiçəkləri sarı, bəzən çəhrayımtıl rəngdə olub, yarpaq qoltuqlarında tək-tək və ya iki-üçlük olaraq yerləşir. Meyvələri isə xarakterik buynuzşəkilli, yumurtavari formalı, qısa tüklü paxlalardır. Paxlaların içində qəhvəyi rəngli, kiçik toxumlar yerləşir.
Şüvərən bitkisinin müxtəlif hissələri, xüsusən də kökü və yerüstü hissələri xalq təbabətində geniş istifadə olunur. Diuretik (sidikqovucu), tonik (qüvvətləndirici) və iltihab əleyhinə təsirə malik olduğu güman edilir. Həmçinin, bəzi mənbələrdə mədə-bağırsaq xəstəlikləri, böyrək daşı xəstəliyi və s. xəstəliklərin müalicəsində istifadəsinə dair məlumatlar mövcuddur. Lakin, şüvərənin müalicəvi təsirinin elmi əsaslılığı tam təsdiq olunmayıb və onun istifadəsi həkim nəzarəti altında aparılmalıdır. Çünki, həddindən artıq istifadəsi bəzi yan təsirlərə səbəb ola bilər.
Etimoloji baxımdan, "şüvərən" sözünün mənşəyi tam aydın deyil. Bəzi tədqiqatçılar onu türk dillərindən götürmə kimi qiymətləndirir, anlamlarının "tikanlı bitki" və ya oxşar mənalarla bağlı ola biləcəyini irəli sürürlər. Sözün leksik mənası isə daha çox morfoloji xüsusiyyətlərinə (tikanlı olması, buynuzşəkilli meyvələri) istinad edir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
1. Dağ yamaclarında çoxlu şüvərən bitkiləri bitir.
2. Xalq təbabətində şüvərən kökü müxtəlif xəstəliklərin müalicəsində istifadə olunur.
3. Otlaqda qoyunlar şüvərənin tikanlı gövdəsindən uzaq dururdular.
4. Tibb ədəbiyyatında şüvərənin faydalı və zərərli təsirləri haqqında müxtəlif fikirlər var.