Sarıkol (Caragana arborescens) — Fabaceae (Paxlalılar) fəsiləsinə aid olan, hündürlüyü 3-4 metrə qədər çatan, qışda yarpağını tökən bir kol bitkisidir. "Sarıkol" adı bitkinin sarı rəngli çiçəklərinə və çubuqşəkilli, uzun budaqlarına işarədir. "Sarı" sözü rəngini, "kol" sözü isə bitkinin formasını ifadə edir. Bitkinin digər adlarından biri də "nazağacı"dır. Bu adın mənşəyi dəqiq bilinməsə də, ehtimal ki, bitkinin dayanıqlığı və ya bəzi xüsusiyyətləri ilə əlaqəlidir.
Sarıkolun morfoloji xüsusiyyətlərinə daha dərindən nəzər salsaq, onun çoxsaylı, nazik və budaqlı gövdəsinin olduğunu görərik. Budaqları ümumiyyətlə qalın, əyilmiş və çox vaxt tikanlı olmur. Yarpaqları növbəli düzülüşlü, mürəkkəb, lələkvari, bəzən 7-10 cüt kiçik yarpaqcıqlardan təşkil olunmuşdur. Sarı rəngli çiçəkləri ətirli, əsasən tək və ya kiçik dəstələrdə yerləşir. Çiçəkləmə dövrü yaz aylarına təsadüf edir. Meyvəsi uzunsov, silindrik formada paxladır və içərisində bir neçə toxum yer alır.
Sarıkolun ekoloji baxımdan tolerant bir bitki olduğunu vurğulamaq lazımdır. O, müxtəlif torpaq növlərində, o cümlədən qumlu, qumlu-gilli və gillicə torpaqlarda yetişə bilir. Quraqlığa davamlıdır və günəşli yerləri sevir. Azərbaycanın müxtəlif regionlarında, xüsusilə də dağətəyi və dağlıq ərazilərdə rast gəlinir. Əsasən meşə kənarlarında, çəmənliklərdə və kolluqlarda yayılmışdır.
Sarıkolun əhəmiyyəti yalnız botaniki baxımdan deyil, həm də praktiki baxımdan əhəmiyyətlidir. Bəzi hallarda torpaq eroziyasının qarşısının alınması üçün istifadə olunur, həmçinin bəzək bitkisi kimi park və bağlarda əkilir. Bundan əlavə, sarıkolun tibbi xüsusiyyətləri də araşdırılır.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Dağın ətəyində sıx-sıx bitmiş sarıkol kolları göz oxşayırdı.
- Baharın gəlişi ilə sarıkol ağacı sarı çiçəklərlə bəzəndi.
- Nazağacı (sarıkol) quraqlığa davamlı bir bitkidir.
- Ərazinin eroziyadan qorunması üçün sarıkol əkilməsi təklif edildi.