Tacik sözü Azərbaycan dilində əsasən iki mənada işlənir: etnonim və etnik ad kimi. Birinci mənada Tacik, Tacikistan Respublikasının əsas əhalisini təşkil edən, İran dillərinə aid olan Tacik dilində danışan xalqı bildirir. Bu mənada söz, milli mənsubiyyəti, mədəniyyəti və tarixi birliyini əks etdirən kollektiv bir anlayışdır. Sözün bu işlənməsində vurğu etnik kimliyə, xalqın bütövlüyünə yönəlir.
İkinci mənada isə Tacik, Tacik xalqına mənsub olan fərdi şəxsi bildirir. Bu zaman söz, konkret bir insanı, həmin xalqa aid olan bir fərdi təyin edir. Məsələn, "O, milliyyətcə tacikdir" cümləsində "tacık" sözü ikinci mənada, yəni etnik ada uyğun işlənir.
Etimalogiyasına gəldikdə isə, "Tacik" sözünün mənşəyi tam aydın deyil və müxtəlif fərziyyələr mövcuddur. Bəzi tədqiqatçılar onu "tāj" (tac) sözündən törəyən bir termin kimi izah edirlər, buna əsas olaraq Tacikistan ərazisində tarixən tac geyən hökmdarların mövcudluğunu göstərirlər. Ancaq bu fərziyyə hələ də mübahisəlidir və başqa etimoloji izah variantları da var. Digər bir ehtimala görə, sözün kökü daha qədim İran dillərindən gəlir və mənası dəqiq müəyyən edilməmişdir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Tacik xalqının zəngin mədəniyyəti var.
- O, milliyyətcə tacikdir, amma rus dilini mükəmməl bilir.
- Tacik ədəbiyyatı dünya ədəbiyyatının ayrılmaz hissəsidir.
- Tacik xalqının tarixi qədim dövrlərə gedib çıxır.