Tac-taxt sözü Azərbaycan dilində birləşmə söz olub, "tac" və "taxt" sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlib. Lüğətlərdə sadəcə "bax taxt-tac" kimi qeyd olunsa da, bu izah sözün mənasını tam əhatə etmir. Əslində, "tac-taxt" sözü monarxın həm hakimiyyət simvolu olan tacını, həm də hakimiyyətinin yerini, sükanı olan taxtını metaforik şəkildə birlikdə ifadə edir. Yəni, söz "hakimiyyət" və ya "səltənət" mənasını daha geniş şəkildə ifadə edir.
Misal olaraq, gətirilən cümlədə ("Həmədana çağırıb hörmət göstərmək və əlahəzrətin tac-taxtına sədaqət göstərməsi üçün təminat almaq lazımdır") "tac-taxt" sözü şahın hakimiyyətinə, səltənətinə, və ona itaətə göstərilən sədaqətə işarə edir. Bu cümlədə şahın şəxsiyyəti və onun hakimiyyət alətləri birlikdə ifadə olunmaqdadır. "Tac-taxtına sədaqət" deyərkən şahın şəxsən özünə deyil, onun təmsil etdiyi hakimiyyət sisteminə sədaqətdən söhbət gedir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "tac" farsca "تاج" (tāj) sözündən, "taxt" isə farsca "تخت" (taxta) sözündən götürülmüşdür. Hər iki söz də qədim zamanlardan bəri monarxiya ilə sıx bağlı olub və hakimiyyət simvollarını ifadə edib. "Tac-taxt" birləşməsində bu iki sözün birləşməsi, hakimiyyətin bütövlüyünü, möhkəmliyini və davamlılığını vurğulayır.
Fərqli cümlələrdə "tac-taxt" sözünün işlənməsinə nümunələr:
- Qədim imperiyanın tac-taxtı əsrlər boyu möhkəm qalıb.
- Onun tac-taxtını ələ keçirmək üçün böyük bir savaş baş verdi.
- Əlahəzrətin tac-taxtına sadiq qalmalıyıq.
Göründüyü kimi, "tac-taxt" sözü həm konkret, həm də məcazi mənada işlənə bilər və hər zaman monarxiya, hakimiyyət, səltənət və ya bu sistemə sadiqlik kontekstində istifadə olunur.