izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Taq-taq sözü Azərbaycan dilinin zəngin fonetik ehtiyatına aid olub, onomatopoetik mənşəlidir. Yəni, sözün özü ifadə etdiyi səsə bənzəyir və bu səsin təsvirindən yaranmışdır. Lüğətlərdə verilən mənalar sözün əsas mənasını əks etdirməklə yanaşı, kontekstə görə bir qədər genişləndirilə bilər.

1. İsmi məna: Taq-taq, əsasən sərt cisimlərin (dəmir, taxta, daş və s.) bir-birinə sürtülməsi, vurulması və ya toqquşması nəticəsində yaranan səsi ifadə edir. Bu səs kəskin, ritmik və tez-tez təkrarlanan xarakter daşıyır. Məsələn, "Atın nalının taq-taq səsi eşidilirdi." cümləsində taq-taq sözü konkret bir səsi, at nallarının sərt səthlə toqquşması nəticəsində yaranan səsi ifadə edir. Həmçinin, "Dəmirçinin dəmir döyməsinin taq-taq səsi bütün küçəni bürümüşdü" cümləsində də eyni səs təsvir edilir.

2. Zərfi məna: Taq-taq sözü zərf kimi də işlənir və hərəkətin necə yerinə yetirildiyini, səs-küy müşayiəti ilə baş verdiyini göstərir. Bu halda, "taq-taq edərək", "taq-taq səslə" kimi ifadələrlə ifadə oluna bilər. Məsələn, "O, taq-taq edərək qapını döydü" cümləsində taq-taq sözü qapı döymə hərəkətinin səs-küylü, tələsik və ya qətiyyətli olduğunu göstərir. Başqa bir nümunə olaraq, "At taq-taq səslə qaçır" cümləsini göstərmək olar. Burada taq-taq sözü atın sürətli qaçışı zamanı nal səsinin müşayiət etdiyini vurğulayır.

Qeyd etmək lazımdır ki, "taq-taq" sözü şıraqlı və ya qeyri-şıraqlı bir çox digər sözlərlə birləşərək yeni mənalar yarada bilir. Məsələn, "taq-taq atma", "taq-taq vurma" kimi ifadələr də mövcuddur və bunlar müxtəlif kontekstlərdə müxtəlif mənaları ifadə edə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz