Taq sözü Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir söz olub, əsasən səs təəssüratını ifadə edir. Lüğətlərdəki “təql” mənası, sözün əsl mənasını tam əhatə etmir. Taq, sərt bir cismin digər sərt bir cisimə dəyməsi, düşməsi, qırılması və ya parçalanması nəticəsində yaranan səsi ifadə edir. Bu səs, qısa, kəskin və tez-tez yüksək tonlu olur. “Təql” sözü isə daha çox “taq” səsinin xüsusi bir növünü, məsələn, kiçik bir daşın sərt yerə dəyməsi ilə yaranan səsi təsvir edə bilər.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, “taq” sözünün türk dillərindən gəldiyini görərik. Bu sözün kökü, ehtimal ki, səs təəssüratını ifadə edən onomatopoetik bir sözdür. Yəni, səsin özünü təqlid edən bir sözdür. Fərqli türk dillərində oxşar mənalarda istifadə edilən sözlər mövcuddur.
Taq sözü müxtəlif cümlələrdə fərqli kontekstlərdə işlənə bilər. Məsələn:
- "Daş divara dəydi, taq dedi." - Bu cümlədə "taq" sözü konkret bir səs təəssüratını ifadə edir.
- "Qapı taq edərək bağlandı." - Burada "taq" sözü, qapının bağlanma səsini ifadə edir. Səsin keyfiyyəti, qapının materialından və bağlanma şiddətindən asılı olaraq dəyişə bilər.
- "Ayağı taq edərək yerə yıxıldı." - Bu cümlədə "taq" sözü, ayağın yerə dəyməsi ilə yaranan səsi və həm də sarsıntını, ani hərəkəti ifadə edir.
- "Şüşənin tağı eşidildi." - Bu cümlədə isə “taq” şüşənin qırılması nəticəsində yaranan səsi təsvir edir.
Beləliklə, “taq” sözünün mənası sadəcə “təql” ilə məhdudlaşmır. O, müxtəlif sərt cisimlərin toqquşması, düşməsi və ya qırılması nəticəsində yaranan kəskin və qısa səsləri ifadə edən geniş mənalı bir sözdür. Sözün kontekstə bağlı olaraq müxtəlif nüanslar daşıdığını nəzərə almaq lazımdır.