Taqətsizlik (is.) sözü Azərbaycan dilində gücsüzlük, qüvvətsizlik və heysizliyi ifadə edir. Lüğətlərdəki qısa izah, sözün çoxcəhətli mənasını tam əks etdirmir. Taqətsizlik, sadəcə fiziki gücsüzlük deyil, həm də ruhi, əqli və ya emosional bir vəziyyəti təsvir edə bilər. Fiziki taqətsizlik əzələlərin zəifliyi, xəstəlik və ya yorğunluq nəticəsində meydana gəlir. Bu halda insan ağır əşyaları qaldırmaqda, hərəkət etməkdə çətinlik çəkir.
Ancaq taqətsizlik daha geniş mənada, insanın hər hansı bir işi yerinə yetirmək üçün lazım olan ruhi və ya əqli gücünün olmaması deməkdir. Mənəvi bir çöküntü, ağır xəbər, stres və ya ümidsizlik taqətsizliyə səbəb ola bilər. Belə hallarda insan hərəkət etmək, qərar qəbul etmək, hətta düşünmək belə istəmir. Mir Cəlalın nümunə cümləsindəki "əsəbilik, taqətsizlikdən otura bilmədim" ifadəsi məhz bu ruhi və emosional taqətsizliyi göstərir. Burada fiziki yorğunluqdan daha çox, əsəbiliyin yaratdığı daxili bir gərginlik və tükenmişlik hissini görürük.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "taqət" kökündən əmələ gəldiyini görərik. "Taqət" öz növbəsində güc, qüvvət, bacarıq mənalarını verir. "-sizlik" əlavəsi isə inkar mənası ifadə edir. Beləliklə, taqətsizlik "gücün, qüvvətin, bacarığın olmaması" kimi tərif edilə bilər. Sözün müxtəlif kontekstlərdə işlənməsi onun mənasının çalarlarını daha aydın göstərir. Məsələn, "taqətsizlikdən yıxıldı", "taqətsizlik hiss edirəm", "xəstəliyin taqətsizliyi" kimi cümlələrdə taqətsizliyin müxtəlif səbəbləri və təzahürləri əks olunur.
Qısaca olaraq, taqətsizlik sadəcə bir söz deyil, kompleks bir anlayışı əks etdirən bir termindir. Onun mənasını tam başa düşmək üçün həm fiziki, həm də ruhi, əqli və emosional aspektləri nəzərə almaq lazımdır.