izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Talaş (is.) – Balta, dəmir mişar və ya digər kəsici alətlərin ağac, taxta və ya digər oduncaq materiallarını emalı zamanı yaranan incə, qırıntı şəklində olan hissəciklərdir. Bu hissəciklər ölçülərinə görə müxtəlif ola bilər: bəziləri toz kimi incə, bəziləri isə nisbətən iri, barmaq ucu qədər ola bilər. Talaşın forması da emal üsulundan asılı olaraq dəyişir; mişarla kəsilən taxta talaşı balta ilə kəsilən taxta talaşından fərqlənir.

Talaşın əmələ gəlməsi müxtəlif taxta emalı proseslərində müşahidə olunur: kəsmə, yonma, dəzgahda emal, torna, frezləmə və s. Bu səbəbdən talaşın rəngi, qoxusu və toxuması emal olunan ağac növündən, həmçinin emal üsulundan asılı olaraq dəyişir. Məsələn, palıd ağacının talaşı şam ağacının talaşından fərqli bir quruluşa malikdir. Taxta emal müəssisələrində, xüsusilə də taxta kəsən zavodlarda talaşın miqdarı olduqca çox olur və xüsusi avadanlıqlar vasitəsilə toplanılır, sonra isə ya tullantı kimi atılır, ya da müxtəlif məqsədlər üçün (məsələn, qızdırma materialı kimi, taxta lifli lövhələrin hazırlanmasında, bəzi tikinti materiallarının istehsalında) yenidən istifadə olunur.

Talaş sözünün etimologiyası türk dillərindən gəlir və “talamaq” (qırmaq, parçalaymaq) fellə əlaqədardır. Sözün mənası ağacın parçalanması nəticəsində əmələ gələn incə hissəcikləri ifadə edir. Cümlədə işlənməsinə misal olaraq aşağıdakıları göstərmək olar:

  • "Yerdə yonulmuş taxta talaşları səpələnmişdi."
  • "Taxta emal zavodunun ətrafı talaşla dolu idi."
  • "Dəmir mişarın altından qalın talaşlar axırdı."

Gördüyümüz kimi, "talaş" sözü həm konkret bir materialı, həm də ağac emalı ilə əlaqədar bir prosesi ifadə edə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz