Tamahsızlıq (is.) sözü Azərbaycan dilində "heç bir şeydə tamahı, təmənnası olmama" mənasını ifadə edir. Lakin bu tərif, sözün zəngin məna çalarlarını tam əhatə etmir. Daha geniş və dəqiq izah üçün sözün etimologiyasına və kontekstual istifadəsinə nəzər salmaq lazımdır.
"Tamah" sözü ərəb mənşəli olub, "istək, arzu, hərislik" mənalarını verir. "Tamahsızlıq" isə bu əsas mənanın inkarını ifadə edir. Yəni, tamahsızlıq sadəcə "heç nə istəməmək" mənası ilə məhdudlaşmır. O, həm də müəyyən bir şeyə sahib olmaq üçün hərislik, istək, özəl maraq göstərməmək deməkdir. Bu mənada, tamahsızlıq özündə fədakarlıq, qeyri-mənfiyyət, özünü təmin etməyə yönəlməmək kimi xüsusiyyətləri ehtiva edir.
Tamahsızlığın müxtəlif kontekstlərdə necə istifadə olunmasına baxaq:
- Fədakarlıq kontekstində: "O, tamahsızlıqla bütün var-dövlətini ehtiyacı olanlara bağışladı." Burada tamahsızlıq, şəxsi maraqdan üstün tutulan fədakarlığı ifadə edir.
- Qeyri-mənfiyyət kontekstində: "Onun işləri tamahsızlıqdan irəli gəlirdi, heç bir qarşılıq gözləmirdi." Bu cümlədə tamahsızlıq, hər hansı bir maddi və ya mənəvi qarşılıq gözləmədən iş görməyi bildirir.
- Sadəlik kontekstində: "Tamahsızlıqla yaşayırdı, az şeylə kifayətlənirdi." Burada tamahsızlıq, həyatda sadəliyə, az şeylə kifayətlənməyə üstünlük verilməsini ifadə edir.
Beləliklə, "tamahsızlıq" sözünün mənası yalnız "heç bir şeyə tamah etməmək" deyil, həm də fədakarlıq, qeyri-mənfiyyət, sadəlik və özünü qurban vermə kimi daha geniş mənaları əhatə edir. Sözün konkret mənası cümlənin kontekstindən asılı olaraq dəyişə bilər.