Tezböyüyən sifəti, əsasən bitki və heyvanlar üçün işlənən bir söz olub, sürətli böyümə və inkişafı ifadə edir. Lüğətlərdəki "sürətlə böyüyən, tez boy atan" tərifi, mənanın əsasını əks etdirir, lakin tam mənzərəni vermək üçün daha geniş şəkildə izah edilməlidir. "Tezböyüyən" sözünün əsasında "tez" və "böyüyən" sözlərinin birləşməsi durur. "Tez" zaman kəmiyyətini bildirən bir söz olub, hərəkətin yüksək sürətlə gerçəkləşməsini vurgulanır. "Böyüyən" isə fiziki ölçülərin artmasını, inkişaf etməni ifadə edir. Beləliklə, "tezböyüyən" sözü bir varlığın yaş həddinin normasına nisbətən daha sürətli böyüməsini bildirir.
Bu sifət, müxtəlif sahələrdə, xüsusilə biologiya, kənd təsərrüfatı və meşəçilikdə geniş istifadə olunur. Məsələn, "tezböyüyən balıq" ifadəsi, digər balıq növlərinə nisbətən daha sürətli böyüyən balıq növünü göstərir. Bu, balıqçılıqda iqtisadi əhəmiyyət kəsb edir, çünki daha tez məhsul əldə etməyə imkan verir. "Tezböyüyən ağac" ifadəsi isə digər ağac növlərinə nisbətən daha sürətli böyüyən ağac növlərini ifadə edir. Bu da meşə təsərrüfatı və inşaat sahələrində vacibdir, çünki qısa müddətdə quruculuq üçün lazım olan taxta materiallarını təmin edir. Həmçinin, bu sifət bitkilərin müxtəlif növləri üçün də istifadə oluna bilər: "tezböyüyən ot", "tezböyüyən çiçək" və s.
Sözün işlənməsinə nümunələr:
- Fermer tezböyüyən buğda sortlarından istifadə edir.
- Yeni əkilmiş tezböyüyən ağaclar artıq hündürlüyünü iki dəfə artırıb.
- Bu növ tezböyüyən balıqlar ticarətdə böyük əhəmiyyət daşıyır.
- Tezböyüyən bitkilər qısa müddətdə ətraf mühitə uyğunlaşa bilirlər.
Qeyd etmək lazımdır ki, "tezböyüyən" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq müəyyən dərəcədə dəyişə bilər. Məsələn, "tezböyüyən şəhər" ifadəsi, şəhərin sürətlə inkişaf etməsini bildirir, burada "böyümə" fiziki ölçülərdən çox demoqrafik və iqtisadi inkişafı əhatə edir.