Təkaltı sözü Azərbaycan dilində yəhərin altından atın belinə qoyulan, üstü dəri, qalın astarlı yumşaq keçə parçasını ifadə edir. Bu tərif, əsas mənasını verən və geniş yayılmış istifadəsini əhatə edir, lakin sözün daha dəqiq və geniş izahını vermək üçün əlavələrə ehtiyac var.
Etimoloji baxımdan, "təkaltı" sözü "təkə" (yəhər) və "altı" (alt hissə) sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Yəni, sözün özü öz mənasını tamamilə açıqlayır: yəhərin altındakı hissə. Bu, həm də atın belinə qoyulan, yəhəri yumşaltmaq və atın belinin yaralanmasının qarşısını almaq üçün istifadə olunan vasitədir.
Təkaltının materialı əsasən keçə olur, lakin müasir dövrdə daha müxtəlif materiallardan (məsələn, süni dəri, köpük kauçuk) hazırlanan təkaltılar da mövcuddur. Üstünün dəri ilə örtülməsi isə daha çox davamlılıq və suya davamlılıq təmin etmək məqsədi daşıyır. Qalın astar isə atın belinin rahatlığını və təkənin təzyiqini azaldır.
Cümlə içərisində "təkaltı" sözünün necə işləndiyinə dair nümunələr:
- Atın belinə təkaltı qoymadan yəhər taxmaq olmaz.
- Köhnə, deşik təkaltını dəyişmək lazımdır.
- Yaxşı bir təkaltı atın belini qoruyur və minənə rahatlıq verir.
- O, atının təkaltısını öz əlləri ilə tikmişdi.
Beləliklə, "təkaltı" sözü sadəcə bir əşyanın adı deyil, eyni zamanda at minmək mədəniyyətinin və at baxımının ayrılmaz bir hissəsini təmsil edir.