Tərxis (ər. تَرْخِيص - tərxiṣ - buraxma, azad etmə) sözü ərəb mənşəli olub, hərbi terminologiyada geniş istifadə olunur. Əsl mənası "buraxma", "azad etmə" olsa da, hərbi kontekstdə daha spesifik bir məna kəsb edir.
Hərbi xidmətdən tərxis, ordunun döyüş vəziyyətindən sülh şəraitinə keçməsindən sonra və ya müəyyən müddətli xidmət müddətinin başa çatmasından sonra hərbi qulluqçunun hərbi xidmətdən azad edilməsi prosesini bildirir. Bu, sadəcə hərbi xidmətin bitməsi deyil, həm də inzibati və hüquqi prosedurların yerinə yetirilməsini əhatə edir. Tərxis olunan şəxsə müvafiq sənədlər verilir və hərbi vəzifələrdən azad edilir.
Tərxis, həmçinin, fərdi əsgərlər üçün, eləcə də bütün hərbi hissələr üçün də istifadə oluna bilər. Məsələn, "Sıravi heyətin tərxis edilməsi" ifadəsi bütün sırf əsgərlərin hərbi xidmətdən buraxılmasını ifadə edir. "Diviziyanın tərxis edilməsi" isə bütün diviziyanın hərbi xidmətdən çıxarılmasını bildirir.
Tərxis sözünün sinonimi kimi "buraxılma", "azadolma", "təxliyə" kəlmələrini də qeyd etmək olar, lakin bu sözlər tərxisin spesifik hərbi kontekstini tam olaraq əks etdirmir. "Təxliyə" daha çox yer dəyişdirmə, çıxarılma mənasını verir, "buraxılma" və "azadolma" isə daha geniş mənalara malikdir.
Cümlədə istifadəsi nümunələri:
- Əsgər müddətli xidmətinin başa çatması ilə tərxis edildi.
- Sülh müqaviləsindən sonra ordunun əhəmiyyətli bir hissəsi tərxis olundu.
- Tərxis əmri bütün bölmələrə çatdırıldı.
- Onun tərxis sənədini almaq üçün müraciət etməsi gərək idi.