Tərbiyələndirilmək sözü, məchuli fe'l olaraq, "tərbiyə edilmək" mənasını verir. Lakin bu izah kifayət qədər geniş deyildir. Daha dəqiq və əhatəli şəkildə izah etmək üçün sözün etimologiyasına, kontekstual istifadəsinə və sinonimlərinə baxmaq lazımdır.
Etimoloji baxımdan "tərbiyə" fars mənşəli olub, "tərbiyyət" sözündən törəmişdir. "Tərbiyyət" isə əxlaqi, intellektual və fiziki cəhətdən inkişaf etdirmək, formalaşdırmaq mənasını daşıyır. Beləliklə, "tərbiyələndirilmək" sadəcə olaraq "tərbiyə edilmək" deyil, müəyyən qaydalar, normalar və dəyərlər əsasında şəxsiyyətin formalaşdırılması, əxlaqının, davranışının, bilik və bacarıqlarının inkişaf etdirilməsi prosesidir.
Bu proses müxtəlif vasitələrlə, ailə, məktəb, ictimai mühit vasitəsilə həyata keçirilir. "Tərbiyələndirilmək" sözü fərqli kontekstlərdə müxtəlif mənalar kəsb edə bilər. Məsələn:
- "Uşaqlar yaxşı tərbiyələndirilmişdilər." - Bu cümlədə tərbiyənin əxlaqi tərəfi ön plana keçir: uşaqlar hörmətli, nəzakətli və ədəblidirlər.
- "O, xüsusi bir məktəbdə tərbiyələndirilmişdi." - Bu cümlədə tərbiyənin təhsil və peşəkar inkişaf tərəfi vurğulanır.
- "Bitkilər müəyyən şərtlərdə tərbiyələndirilməlidir." - Bu isə tərbiyənin əkinçilik və bağçılıq sahəsində istifadəsinə nümunədir.
Ona görə də, "tərbiyələndirilmək" sözünün mənasını sadəcə "tərbiyə edilmək" kimi tərif etmək qeyri-dəqiqdir. Daha dəqiq tərif belə ola bilər: "Tərbiyələndirilmək" - əxlaqi, intellektual, fiziki və ya peşəkar baxımdan müəyyən qaydalar, normalar və dəyərlər əsasında inkişaf etdirilmək, formalaşdırılmaq prosesidir. Bu proses nəticəsində şəxsiyyətin və ya bir varlığın müəyyən keyfiyyətlərə yiyələnməsi nəzərdə tutulur. Sözün sinonimləri arasında "tərbiyə olunmaq", "yetişdirilmək", "formalaşdırılmaq" və s. göstərilə bilər, lakin hər birinin öz incə fərqləri vardır.