Tərifəlayiq sözü, Azərbaycan dilində sifət olaraq işlənir və əsasən "tərifə layiq olan", yəni övladı, yaxud hər hansı bir hadisə, əməl, əşya və s. haqqında müsbət rəy bildirməyə, tərif etməyə layiq olan mənasını verir. Bu, sadəcə "gözəl" və ya "əla" sözlərinin sinonimi deyil, daha dərin bir məna daşıyır. "Tərifəlayiq" sözü ilə ifadə olunan keyfiyyət, həm estetik, həm də etik baxımdan müsbət qiymətləndirilməni tələb edir. Yəni, tərifəlayiq bir şey yalnız gözəl görünməklə kifayətlənmir, eyni zamanda əxlaqi, intellektual və ya praktik cəhətdən də qiymətli olmalıdır.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "tərif" farsca köklərə malik olub, "övladı, hərəkəti və ya əşyanı yüksək qiymətləndirmək, müsbət qeyd etmək" mənalarını verir. "-əlayiq" isə "-a layiq olan" mənasını verən bir əlavədir. Beləliklə, "tərifəlayiq" sözü "təriflənməyə layiq olan" kimi tərcümə oluna bilər. Bu sözün istifadəsi, sadəcə təsviri bir xüsusiyyətdən daha çox, qiymətləndirmə və bəyənməni ifadə edir.
Cümlə içərisində "tərifəlayiq" sözünün necə işləndiyi nümunələrə baxaq:
- Onun tərifəlayiq sədaqəti hər kəsin hörmətini qazandı. (Burada "tərifəlayiq" sədaqətin keyfiyyətini və əhəmiyyətini vurğulayır.)
- Tərifəlayiq bir təşəbbüsdür, gələcəkdə böyük uğurlar qazanacağına inanıram. (Burada "tərifəlayiq" təşəbbüsün müsbət tərəflərini və potensialını ifadə edir.)
- Rəssamın əsərləri həqiqətən tərifəlayiqdir, onlarda sənətkarlığın gözəlliyi və dərinliyi əks olunub. (Bu cümlədə "tərifəlayiq" həm estetik gözəlliyi, həm də sənətkarlıq bacarığını vurğulayır.)
Yekun olaraq, "tərifəlayiq" sözü sadəcə "gözəl" və ya "əla" kimi ümumi sifətlərdən daha çox məna daşıyır. O, həm estetik, həm də etik baxımdan müsbət qiymətləndirilməyə layiq olan keyfiyyəti ifadə edərək, təsvir olunan mövzuya daha dərin və əhəmiyyətli bir qiymət verir.