Təşvişli (sifət): Bu söz, əsasən birinin daxili narahatlığını, qorxusunu, həyəcanını və ya təlaşını ifadə edir. "Təşviş" felindən törəmişdir və psixoloji bir vəziyyətin xarici təzahürünü əks etdirir. "Təşvişli" sözü, insanın həm fiziki, həm də emosional vəziyyətinə işarə edə bilər. Məsələn, təşvişli baxışlar, titrəyən əllər, sürətli nəbz və ya səs tonundakı dəyişikliklər təşvişli vəziyyəti göstərən xarici əlamətlər ola bilər. Bunu sadəcə narahatlıqdan fərqləndirən əsas xüsusiyyət, təşvişin daha intensiv, hətta bəzən idarəolunmaz bir hal kimi qəbul edilməsidir.
Sözün mənası genişləndirilərək deyə bilərik ki, "təşvişli" sözü aşağıdakı hallarda işlədilə bilər:
- Daxili narahatlıq və qorxu: Bir insan qarşıdakı hadisədən, qərar verməkdən, ya da bilinməyən gələcəkdən narahat olduqda.
- Həyəcan və təlaş: Önemli bir görüş, imtahan və ya təqdimat öncəsi yaşanan həyəcan.
- Gərginlik və stress: Uzun müddət davam edən stress və gərginlik nəticəsində inkişaf edən narahatlıq vəziyyəti.
- Şübhə və qeyri-müəyyənlik: Bir işin uğursuzluğundan qaynaqlanan narahatlıq.
Cümlədə necə işləndiyinə dair nümunələr:
- Onun təşvişli üzü hər şeyi söyləyirdi.
- İmtahan öncəsi təşvişli vəziyyətdə idi.
- Həkimin təşvişli səsi xəstəni daha da narahat etdi.
- Xəbəri eşidəndən sonra təşvişli addımlarla evə tərəf getdi.
- Səhnəyə çıxmazdan əvvəl təşvişli bir ifadə ilə tamaşaçılara baxdı.
"Təşvişli" sözünün sinonimləri arasında narahat, həyəcanlı, qorxulu, təlaşlı, qayğılı, əsəbi kimi sözlər göstərilə bilər, lakin hər birinin özünəməxsus nüansları vardır. "Təşvişli" sözü daha çox daxili bir narahatlığı, gözlənilməz bir hadisədən qaynaqlanan qorxu və ya həyəcanı ifadə edir.