izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Tilsimçi sözü Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində əsasən nağıl və əfsanələr kontekstində işlənir və “tilsim edən adam; sehrbaz, ovsunçu” mənasını verir. Lakin bu izah kifayət qədər geniş deyildir. Daha dəqiq və əhatəli bir tərif vermək üçün sözün etimologiyasına və müxtəlif kontekstlərdə istifadəsinə nəzər salmaq lazımdır.

"Tilsim" sözü ərəb mənşəli olub, "sehr", "ovsün", "möcüzə" mənalarını verir. "Tilsimçi" isə bu sözün feili mənasından törəmiş bir sifət və ya isimdir. Yəni, "tilsim edən", "tilsim sahibi", "tilsim gücünə malik olan" mənalarını ehtiva edir. Sadəcə "sehrbaz" və ya "ovsünçu" sözləri ilə sinonim saymaq doğru deyil, çünki "tilsim" sözü daha geniş məna kəsb edir və yalnız fiziki dünyanın dəyişdirilməsini deyil, həm də ruhi, mənəvi aləmə təsir göstərmə qabiliyyətini ifadə edə bilər.

Tilsimçinin səlahiyyətləri nağıllarda müxtəlif şəkildə təsvir olunur. Bəzən o, güclü sehrləri əşyalar vasitəsilə həyata keçirir (məsələn, sehrli üzük, əsa, kitab). Bəzən isə onun qüvvəsi özündə, daxili potensialında olur. Bu baxımdan, tilsimçi sadəcə sehrləri icra edən şəxs deyil, həm də bu sehrlərin sirrini bilən, onu idarə edən bir mütəxəssis, bir alim kimi təsvir oluna bilər.

Cümlə içərisində "tilsimçi" sözünün istifadəsi: "Nağılda tilsimçi qoca əjdahanı məğlub etdi.", "Qədim əlyazmada tilsimçinin sehrli formulları təsvir olunmuşdu.", "O, özünü tilsimçi kimi təqdim edirdi, amma əslində aldadıcı idi." bu nümunələrdə göründüyü kimi, tilsimçi həm müsbət, həm də mənfi kontekstlərdə işlənə bilər. Yəni tilsimçinin əməlləri həm xeyirxah, həm də zərərli ola bilər.

Nəticə olaraq, "tilsimçi" sözü sadəcə "sehrbaz" və ya "ovsünçu" kimi dar mənada deyil, daha geniş olaraq, tilsimləri yaradan, idarə edən, onların sirrini bilən və mənəvi-ruhi gücə malik şəxsi ifadə edir. Bu şəxs həm xeyirxah, həm də pis niyyətli ola bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz