Tiyə (is. ): Qılınc, bıçaq, xəncər, qamçı və sair kəsici və ya deşici alətlərin kəsən və ya deşen iti hissəsidir. Bu, alətin əsas işləyən hissəsi olub, forma, ölçü və materialına görə müxtəliflik göstərə bilər. Məsələn, qılıncın uzun və əyri, bıçağın qısa və düz, xəncərin isə nazik və iti tiyəsi vardır. Tiyənin iti olması onun əsas funksiyasının – kəsmənin və ya deşmənin – effektiv şəkildə yerinə yetirilməsi üçün vacibdir.
Sözün etimologiyası türk dillərindən gəlir və "kəsən" mənasını verir. Fərqli türk dillərində oxşar mənalı və səslənən sözlər mövcuddur. Tiyə sözü yalnız fiziki alətlər üçün deyil, məcazi mənada da işlənə bilər. Məsələn, "mübahisənin tiyəsi" ifadəsi mübahisənin ən kəskin, ən gərgin anını bildirir.
Tiyə sözü cümlələrdə müxtəlif qrammatik funksiyalarda işlənə bilər:
- Yüklem: Bıçağın tiyəsi çox iti idi.
- Tamamlıq: O, qılıncın tiyəsini təmizlədi.
- Xəbər: Qılıncın tiyəsi polad idi.
Verilən nümunə cümləsi ("Zeynal bıçağın itiliyini nümunə etmək üçün barmağı ilə tiyəsinə təmas etdi") tiyə sözünün bir əşyanın iti hissəsini göstərmək üçün necə işlədildiyini əyani şəkildə göstərir. Bu cümlədə tiyə, bıçağın kəsici hissəsi olaraq konkret bir əşyanın bir hissəsini təmsil edir.