izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Tombul sözü Azərbaycan dilində əsasən “ağ, yumşaq, şişkin və dolğun” mənasında işlənən sifətdir. Lüğətlərdəki qısa izahı sözün tam mənasını əks etdirmir. Daha dəqiq ifadə etmək üçün "tombul"un mənasını fərqli aspektlərdən nəzərdən keçirək.

Birincisi, "tombul" sözü fiziki görünüşü təsvir etmək üçün işlənir. Bu mənada, şəxs və ya əşyanın dəyirmi, dolğun, şişkin və yumşaq olması vurğulanır. Məsələn, "tombul uşaq", "tombul pambıq", "tombul əllər" ifadələrində olduğu kimi. "Tombul"un bu mənası, həddindən artıq çəki demək deyil, daha çox şirin, sevimli dolğunluğu ifadə edir. Kəskin künclərin olmaması, yumşaqlıq və dolğunluq "tombul" sözünün əsas xüsusiyyətlərini təşkil edir.

İkincisi, "tombul" sözü məcazi mənada da işlənə bilər. Məsələn, "tombul buludlar", "tombul qar dənələri" kimi ifadələrdə əşyanın görünüşü ilə yanaşı, həcmi və yumşaqlığı da vurğulanır. Bu mənada, "tombul" sözü "dəyirmi", "dolğun", "şişkin" sözlərinin sinonimi kimi qəbul edilə bilər, ancaq əlavə olaraq yumşaqlıq və sevimlilik əlavə edir.

Üçüncüsü, "tombul" sözünün etimologiyasına nəzər salsaq, türkcə köklərə malik olduğunu görərik. Sözün mənşəyi və əlaqəli sözlərin təhlili "tombul"un əsasən dəyirmi və dolğun formasını ifadə etdiyini göstərir. Bu mənanın müasir Azərbaycan dilində də qorunub saxlanıldığını görürük.

Nəhayət, verilən nümunə cümlələrində "tombul" sözünün "ağ və yumşaq", "ağ və koppuş" mənaları ilə necə işləndiyini görürük. Bu da sözün polysemiyasını (çoxmənalılığını) göstərir. Kontekstdən asılı olaraq, "tombul" sözünün həm fiziki, həm də məcazi mənası istifadə oluna bilər. Əsas odur ki, həmişə yumşaqlıq, dolğunluq və sevimlilik hissi yaradır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz