Topluluq sözü Azərbaycan dilində geniş məna kəsb edən bir termindir və sadəcə "toplu halda olma"dan daha çox mənaya malikdir. Etimalogiyasına nəzər salsaq, kökü "toplamaq" felləsindəndir və bu, sözün əsas mənasının "bir yerə yığılma", "cəmləşmə" olduğunu göstərir. Lakin bu, sadəcə fiziki yığılma deyil, eyni zamanda sosial, mədəni və ya funksional bir əlaqə ilə birləşmiş varlıqların birliyini də ifadə edir.
Lüğətdə verilən iki məna, sözün əsas mənalarını əks etdirir, lakin daha geniş bir şəkildə izah etmək mümkündür:
1. Fiziki Topluluq: Bu, əşyaların və ya insanların fiziki olaraq bir yerə yığılmış, cəmləşmiş halını ifadə edir. Məsələn, "meşədə ağacların sıx topluluğu", " meydanda insanların böyük bir topluluğu" kimi ifadələrdə işlənir. Bu mənada, "kütlə", "yığın", "cəmiyyət" sözləri ilə sinonim kimi istifadə edilə bilər, lakin "topluluq" daha çox bir sıra, bir qrup anlayışını ehtiva edir.
2. Sosial və ya Funksional Topluluq: Bu, daha geniş və mürəkkəb bir məna kəsb edir. Bu mənada topluluq, ortaq bir məqsəd, maraq, inanç və ya xüsusiyyət ətrafında birləşmiş insanların bir qrupunu ifadə edir. Məsələn, "ədəbiyyat topluluğu", "elmi topluluq", "dini topluluq", "məhəllə topluluğu" kimi ifadələr sosial və ya funksional bir topluluğu ifadə edir. Bu topluluqlar fiziki olaraq həmişə bir yerdə olmaya bilərlər, lakin onların ortaq bir əlaqəsi və birliyi vardır. Bu mənada "icma", "cəmiyyət", "qrup" sözləri ilə sinonim kimi istifadə oluna bilər, lakin "topluluq" daha çox bir mədəni, sosial və ya peşəkar birliyi ifadə edir.
Beləliklə, "topluluq" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər. Həm fiziki yığılmanı, həm də sosial, mədəni və ya funksional birliyi ifadə edə bilər. Sözün istifadəsindəki çoxcəhətlilik onun dilin zənginliyini və ifadə gücünü göstərir.