Toz (ərəb. tozundan) - hava axını ilə yerdən qalxıb əşyaların, səthlərin üzərinə çökən, çox kiçik, quru hissəciklərdən ibarət bir kütlədir. Bu hissəciklər müxtəlif maddələrdən, o cümlədən torpaq, mineral, üzvi materiallar (bitki, heyvan mənşəli), metallar və s. ibarət ola bilər. Tozun ölçüsü mikrometrdən nanometrə qədər dəyişə bilər. Hava axınları, külək, avtomobil hərəkəti, sənaye fəaliyyəti və s. tozun yayılmasına səbəb olur. Toz atmosferin bir hissəsidir və təbii proseslərdə iştirak edir, lakin həddindən artıq miqdarda olması sağlamlıq və ətraf mühit üçün zərərlidir.
Toz, məişətdə gündəlik həyatımızın bir parçasıdır. "Ayaqqabının tozunu silmək" ifadəsi tozun əşyaların üzərinə çökdüyünü və təmizlənməsini tələb etdiyini göstərir. "Kömür tozu" kimi ifadələr isə tozun spesifik mənbəyini ifadə edir. Toz, qapalı məkanlarda allergen kimi təsir göstərərək allergiya və tənəffüs xəstəliklərinə səbəb ola bilər. Sənaye müəssisələrindəki toz isə işçilərin sağlamlığı üçün ciddi təhlükə yarada bilər, silikoz kimi peşə xəstəliklərinə səbəb ola bilər. Toz, həmçinin, hava çirkliliyinin əsas komponentlərindən biridir və iqlim dəyişikliyinə təsir göstərə bilər.
Toz sözü müxtəlif kontekstlərdə işlənə bilər. Məsələn, "qədim kitabların tozu", "tarixin tozlu səhifələri" kimi ifadələr tozun köhnəliyi, unutulmuşluğu simvolizə etdiyini göstərir. "Tozlu bir yol", "tozu-torpağı qalxmış bir yer" ifadələri isə çirkli, səliqəsiz bir məkanı ifadə edir. Beləliklə, toz sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilsə də, əsasında həmişə kiçik hissəciklərin yığılması və çökməsi anlayışı dayanır.