Tranzit [lat. transitus – keçid] termini, əsasən, yük və ya sərnişinlərin bir ölkənin ərazisindən, öz başlanğıc və son nöqtələri arasında keçməsi prosesini və ya həmin prosesin özünü ifadə edir. Bu keçid, birbaşa olmaya bilər; aralıq dayanacaqlar, məntəqələr və ya ölkələr daxil ola bilər. Yəni, tranzit nəqliyyat vasitələrinin və ya malların bir nöqtədən digərinə getmək üçün başqa bir əraziyə və ya ölkəyə girməsi, oradan keçməsi və sonra həmin ərazini tərk etməsi deməkdir.
Tranzit həm də müəyyən bir məkan vasitəsilə hərəkət prosesini bildirə bilər. Məsələn, "dəmir yolu xəttinin tranziti", "şəhər ərazisindən tranzit" ifadələrində keçid, məkanın özü ilə bağlılığı vurğulanır. Bu mənada tranzit, fiziki hərəkət deyil, hərəkətin baş verdiyi məkanı ifadə edir.
Tranzit sözü hüquqi və siyasi mənalarda da işlənir. Beynəlxalq hüquqda tranzit, bir dövlətin ərazisindən başqa bir dövlətin ərazisinə yük daşımaq hüququ deməkdir. Bu hüquq, beynəlxalq müqavilələr və razılaşmalarla tənzimlənir. Bu kontekstdə, tranzit sadəcə bir coğrafi keçid deyil, həm də hüquqi icazə, razılıq və ya müqavilənin mövcudluğu deməkdir.
Cümlədə necə işləndiyi nümunələri:
- Yük qatarı Türkiyə ərazisindən tranzit keçərək Gürcüstana doğru hərəkət edirdi.
- Şəhərin mərkəzindən tranzit yolu uzun sürür.
- Beynəlxalq razılaşmaya əsasən, malların tranziti təmin olunmalıdır.
- Bizim ölkənin tranzit potensialı yüksəkdir.