Tuşlamaq felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "nişan almaq, nişanlamaq, hədəfə yönəltmək" kimi tərif edilməkdən daha geniş və çoxşaxəlidir. Lüğətlərdəki qısa izah, sözün əsl mənasını tam əks etdirmir. Tuşlamaq hərəkəti, hədəfi dəqiq müəyyən etmək və ona yönəlmək prosesini ehtiva edir. Bu proses, həm fiziki, həm də məcazi mənada baş verə bilər.
Mənşəcə, sözün kökü "tuş" sözündəndir. "Tuş" sözü, "dəqiq yer, nöqtə, məqsəd" mənalarını ifadə edir və bu mənadan irəli gələrək "tuşlamaq" feli, bir şeyə dəqiq yönəlmək, onu hədəfə almaq kimi mənaları qazanmışdır. Bu baxımdan, "hədəfə yönəltmək" tərifi tuşlamağın yalnız bir tərəfini əks etdirir.
Mənasının genişləndirilməsi: Tuşlamaq, sadəcə silahı hədəfə yönəltmək deyil, həm də fikri, diqqəti, səyi bir nöqtəyə cəmləməyi, bir məsələyə dəqiq yanaşmağı ifadə edə bilər. Məsələn, "problemin həllinə tuşlamaq", "araşdırmanı müəyyən bir istiqamətə tuşlamaq", "tənqidini konkret faktlarla tuşlamaq" ifadələrində olduğu kimi.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Ovçu tüfəngini tuşlayıb, quşa atəş açdı. (fiziki məna)
- Müəllim şagirdlərin diqqətini dərs mövzusuna tuşladı. (məcazi məna)
- Tədqiqatçılar araşdırmalarını yeni bir yanaşmaya tuşlamağa çalışdılar. (məcazi məna)
- O, bütün gücünü karyerasına tuşlamışdı. (məcazi məna)
- Yazıçının tənqidi, əsərin zəif tərəflərinə tuşlanmışdı. (məcazi məna)
Yekun olaraq, "tuşlamaq" feli bir obyektə, hədəfə, məsələyə və ya fikrə dəqiq və yönəlmiş bir şəkildə yanaşmağı, onu hədəfə almağı ifadə edir. Bu yanaşma həm fiziki, həm də məcazi mənada baş verə bilər.