izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Tutma sözü "tutmaq" fellərinin isim formasından törəmişdir. Lüğətlərdəki "Tutma, mənası: 1. “Tutmaq”dan f.is." ifadəsi qısadır və sözün bütün mənalarını əhatə etmir. Tutma sözünün əsas mənası bir hərəkətin, prosesin, vəziyyətin davam etməməsi, dayandırılması, maneə törədilməsi, ələ keçirilməməsidir. Bu məna fellərin məsdər şəkilçisi olan "-ma" şəkilçisi vasitəsilə əmələ gəlir. Misal olaraq, verdiyiniz cümlədəki “Tutma” sözü "cücələri tutmamaq" mənasında işlənir, yəni cücələrin tutulmasının qarşısının alınması, onların tutulmasına mane olmaq kimi anlaşılır.

Lakin, "tutma" sözü müxtəlif kontekstlərdə daha geniş mənalarda da işlənə bilər. Məsələn:

a) Fiziki tutma: Bir şeyin ələ keçirilməsi, tutulması əməliyyatının özü. Misal: "Balıq tutmada təcrübəsi var idi." Bu cümlədə "tutma" balıq tutmaq prosesini ifadə edir.

b) Maneə törətmə: Bir hadisənin, prosesin qarşısının alınması. Misal: "Yanğın tutma tədbirləri görülməlidir." Bu cümlədə "tutma" yanğının yayılmasının qarşısının alınması mənasındadır.

c) Saxlama, qoruma: Bir şeyin saxlanılması, qorunması, əmin-amanlıqda saxlanması. Misal: "Əkin sahələrinin tutması əsas şərtlərdən biridir." Bu cümlədə "tutma" əkin sahələrinin sağlam qalması, məhsuldarlığının davam etməsi mənasındadır.

d) Sərtlik, möhkəmlik: Bəzən materialın möhkəmliyi, davamlılığı mənasında da işlənə bilər. Misal: "Bu tikinti materialının tutması çox yaxşıdır."

e) Təsir: Bəzi hallarda bir şeyin digərinə təsiri mənasında da işlənə bilər. Misal: "Dərmanın tutması yaxşı oldu." Bu cümlədə "tutma" dərmanın müsbət təsirini bildirir.

Göründüyü kimi, "tutma" sözü çoxmənalıdır və kontekstdən asılı olaraq fərqli mənalarda işlənə bilər. Sadəcə "tutmaq" fellərinin isim forması kimi təqdim etmək onun zəngin leksik mənasını tam əks etdirmir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz