Tutuzdurmaq (f. dan.) felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "ilişdirmək, bərk vurmaq, çəkmək" ifadələri ilə tam əhatə olunmur. Daha dəqiq və geniş izah üçün sözün mənşəyini və kontekstə bağlı istifadəsini nəzərə almaq lazımdır. Sözün farsca kökünə istinad edərək, əsas mənasını “möhkəm bir şəkildə bağlamaq, bir-birinə sıx birləşdirmək” kimi təyin etmək olar. Bu mənada, "tutuzdurmaq" sadəcə fiziki bir əlaqəni deyil, həm də metaforik bir əlaqəni, məsələn, fikirləri, hissləri və ya qurumları bir-birinə bağlamağı ifadə edə bilər.
Fərqli cümlələrdə istifadəsinə baxaq:
- "Taxta parçalarını möhkəm tutuzdurdu." (Fiziki birləşdirmə)
- "Düşmənlər arasındakı əlaqəni tutuzdurmaq üçün gizli görüş təşkil etdilər." (Metaforik birləşdirmə, əlaqələri möhkəmləndirmək)
- "Qorxudan əllərini tutuzdurmuşdu." (Bərk sıxmaq, tutmaq mənasında)
- "Sözləri qəlbinə tutuzdurdu və heç vaxt unutmadı." (Kəskin təsir, yadda saxlama mənasında)
Göründüyü kimi, "tutuzdurmaq" feli müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalar kəsb edir. Lakin əsas mənası hər zaman bir şeylərin bir-birinə möhkəm və etibarlı şəkildə bağlanması, birləşdirilməsidir. Bu bağlama həm fiziki, həm də metaforik ola bilər. "İlişdirmək", "bərk vurmaq", "çəkmək" mənaları isə sözün yalnız bəzi mənalarını əks etdirir və tam mənasını əhatə etmir.
Beləliklə, "tutuzdurmaq" sözünün daha dəqiq və geniş tərifi aşağıdakı kimi verilə bilər: Bir şeyləri (fiziki və ya metaforik olaraq) möhkəm, etibarlı və sıx bir şəkildə bir-birinə bağlamaq, birləşdirmək, əlaqələndirmək; bərk tutmaq, sıxmaq.