Uçmaq1 (f.): Bu feilin əsas mənası qanadlı canlıların havada hərəkət etməsi ilə bağlıdır. Daha dəqiq desək, uçmaq, qanadların və ya digər uçuş orqanlarının (məsələn, bəzi həşəratlarda) hərəkətləri vasitəsilə yerin cazibə qüvvəsinin təsirindən azad olaraq havada qalmaq və hərəkət etmək deməkdir. Bu, sadəcə havaya qalxıb getmək deyil, havada müəyyən bir istiqamətə doğru hərəkət etmək, manevr etmək və ya yerində qalmaq qabiliyyətini də əhatə edir. Quşlar, kəpənəklər, müəyyən növ heyvanlar (məsələn, yarasalar) və hətta bəzi bitkilərin toxumları uçmaq qabiliyyətinə malikdir.
Feilin mənası daha geniş mənada, metaforik olaraq da işlədilə bilir. Məsələn, "fikirləri uçdu", "xəyalları uçdu", "şöhrəti uçdu" kimi ifadələrdə "uçmaq" sürətli, nəzarətsiz hərəkət, birdən-birə yüksəlmə və ya itmə mənasında işlənir. Bu hallarda uçmaq fiziki hərəkət deyil, daha çox abstrakt bir prosesi ifadə edir. Belə metaforik istifadədə, uçmağın sürəti, hündürlüyü və istiqaməti əsas rol oynamır, əsas məna hərəkətin sürətli və gözlənilməz olmasıdır.
Bundan başqa, "uçmaq" həm də tez, sürətlə hərəkət etmək mənasında da işlədilə bilər. Məsələn, "maşın uçdu", "zaman uçdu" kimi ifadələrdə uçmaq sürətli keçmə, sürətlə axma mənasını verir. Bu istifadədə də fiziki uçma yox, zaman və ya obyektin sürətli hərəkəti nəzərdə tutulur.
Qısaca olaraq, "uçmaq" feili əsas olaraq qanadlı canlıların havada hərəkət etməsini ifadə etsə də, kontekstdən asılı olaraq sürətli, nəzarətsiz hərəkət, birdən-birə yüksəlmə və ya itmə, sürətli keçmə, sürətlə axma kimi müxtəlif mənalarda da işlənə bilir. Bununla yanaşı, "uçmaq" sözü bir çox frazeoloji birləşmələrdə də iştirak edir (məsələn, "uçub-qonmaq", "başından uçmaq").