izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Ulaşmaq sözü Azərbaycan dilində bir neçə mənada işlənir. Əsasən iki əsas mənası vardır: birincisi, fiziki yaxınlıq əldə etmək, bir yerə çatıb dayanmaq; ikincisi isə, məlumatın, xəbərin və ya nəyisə başqasına çatdırmaq, yaymaq mənasındadır. Lüğətdə verilən "ağız-ağıza verib ulamaq, hamı birdən ulamaq" mənası ikinci mənanın spesifik bir nümunəsidir. Bu, xüsusilə xəbər, məlumat, şayiə və ya çağırışın sürətli və geniş miqyasda yayılmasını təsvir edir. Belə ki, "ulamaq" öz-özünə deyil, bir şəxsdən digərinə, ağızdan-ağıza ötürülməsini, bir növ zəncirvari reaksiyanı ifadə edir.

Etimalogiyasına nəzər salsaq, "ulaşmaq" fəal bir felldir və kökünün "ulaş-" hissəsindən əmələ gəlmişdir. Bu kök, məsafənin qət edilməsi və bir nöqtədən digərinə keçilməsini ifadə edir. "Ulaşmaq" deyəndə fiziki məsafənin qət edilməsindən başqa, bir hədəfə çatmaq, bir məqsədə nail olmaq mənası da nəzərdə tutula bilər. Məsələn, "Ulu hədəfə ulaşmaq üçün çox çalışdı" cümləsində fiziki yaxınlıq yox, məqsədə çatmaq mənası üstündür.

Lüğətdəki "ağız-ağıza verib ulamaq" ifadəsi isə "ulaşmaq" felinin kommunikativ tərəfini vurğulayır. Bu şəkildə, xəbər tez və geniş yayılır, hər kəs onun fərqində olur. Məsələn: "Qəsəbəyə düşmən hücum etdiyi xəbəri ağız-ağıza verilərək bütün əraziyə ulaşdı." və ya "Sevincli xəbər ağız-ağıza verilərək bir anda bütün kəndə ulaşdı." cümlələrində "ulaşmaq" feli məhz bu mənada işlənib.

Yekun olaraq, "ulaşmaq" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər. Həm fiziki məsafənin qət edilməsi, həm də bir məlumatın, xəbərin və ya çağırışın yayılmasını bildirə bilər. Lüğətdə göstərilən "ağız-ağıza verib ulamaq" ifadəsi, xəbərin sürətli və geniş miqyasda yayılmasını və insanlar arasında ağızdan-ağıza ötürülməsini təsvir edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz