izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Uyğunlaşma (uyğunlaşmaq feliindən törəmə) Azərbaycan dilində geniş məna kəsb edən bir termindir və bir çox kontekstlərdə istifadə olunur. Əsasən, müxtəlif şərait və tələblərə uyğun dəyişikliklər etmək, özünü o şəraitə salmaq və ya bir şeyə tənzimləmək mənasını verir. Bu dəyişikliklər canlı orqanizmlərdə olduğu kimi cansız obyektlərə və sosial sistemlərə də aid ola bilər.

Bioloji kontekstdə uyğunlaşma, bir növün və ya orqanizmin ətraf mühitinə adaptasiya prosesini ifadə edir. Bu proses nəticəsində orqanizm ətraf mühitin tələblərinə daha yaxşı cavab verir və yaşam şansını artırır. Bu, morfoloji (bədən quruluşunda), fizioloji (bədən funksiyalarında) və ya davranışsal dəyişikliklər vasitəsilə baş verə bilər. Məsələn, səhrada yaşayan heyvanların su qıtlığına uyğunlaşmaları, qutupərlilərin soyuğa uyğunlaşmaları bioloji uyğunlaşmaya nümunədir.

Sosial və texnoloji kontekstdə uyğunlaşma, yeni şəraitə və tələblərə cavab olaraq fərdlərin, qrupların və ya sistemlərin özünü yeniləməsi və dəyişməsini bildirir. Məsələn, bir insan yeni bir işə uyğunlaşmaq, bir şirkət bazar dəyişikliklərinə uyğunlaşmaq, bir cəmiyyət yeni texnologiyalara uyğunlaşmaq məcburiyyətində qala bilər. Bu uyğunlaşma prosesi əvvəlki vəziyyətə nisbətən daha səmərəli və ya daha yaxşı nəticələrə gətirib çıxarır.

Dilçilik baxımından, uyğunlaşma, bir sözün və ya ifadənin müəyyən bir dil və ya üsluba uyğunlaşdırılması mənasını da verə bilər. Məsələn, xarici dildən tərcümə olunmuş bir mətndəki sözlərin həmin dilin qrammatika və leksik normalarına uyğunlaşdırılması.

Qısaca, "uyğunlaşma" termini geniş və çoxmənalıdır. Onun konkret mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir, lakin ümumi mahiyyəti dəyişiklik, adaptasiya və müəyyən bir vəziyyətə tənzimlənmədir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz